«Šary zapuskajuć i z aŭtamabilnych pryčepaŭ». Były kantrabandyst tłumačyć, čamu cyharety ŭ Litvu ŭsio čaściej pierakidajuć na mieteazondach
Z-za kantrabandy cyharet z vykarystańniem mieteazondaŭ Litva trojčy na karotki termin zakryvała miažu ź Biełaruśsiu, a ciapier zakryła na niavyznačany termin. Jak hetyja cyharety laciać u Litvu? Były kantrabandyst raskryvaje niuansy.

Łukašenka ŭskładniŭ žyćcio kantrabandystam?
Kantrabanda cyharet ź Biełarusi ŭ Litvu — źjava nie novaja, joj nie adzin dziasiatak hadoŭ. Ale za apošni čas źmianilisia sposaby dastaŭki cyharet ź Biełarusi.
Reč u tym, što arhanizavany režymam Łukašenki kryzis ź mihrantami na miažy mocna ŭskładniŭ žyćcio kantrabandystam, pakolki Litva była vymušana ŭzmacnić kantrol i navat pabudavać aharodžu ŭzdoŭž Biełarusi praciahłaściu 502 kiłamietry. Płot na miažy źjaviŭsia naprykancy leta 2022 hoda.
Da hetaha miaža pamiž krainami była kudy bolš «dziravaj», što dazvalała kantrabandystam z abiedźviuch krain pieramiaščać cyharety pieššu i navat na džypach i mikraaŭtobusach, poŭnaściu zahružanych cyharetami.
U ŚMI čas ad času źjaŭlalisia naviny ab tym, što, zachrasnuŭšy ŭ lasach abo palach pablizu hranicy, kantrabandysty kidali mašyny, poŭnyja tavaru, i ŭciakali, kab nie trapić u ruki pahraničnikaŭ.
Tak, u mai 2013 hoda biełaruskija pahraničniki znajšli niepadalok ad miažy ź Litvoj zachrasnuŭšy UAZ, zahružany 105 karobami z cyharetami (u 1 karobie mieścicca 50 błokaŭ, abo 500 pačak). Kantrabandystam nie ŭdałosia dabracca da Litvy, i jany kinuli mašynu z tavaram.
U 2018 hodzie ŭžo litoŭskija pamiežniki z dapamohaj viertalota vyjavili ŭ bałocistaj miascovaści niepadalok ad miažy aŭtamabil-amfibiju z pryčepam, u jakim znachodziłasia 12 korabaŭ cyharet.

Chadzili navat pieššu
Aproč dastaŭki cyharet praz «zialonuju miažu» transpartam, u peŭnych rajonach kantrabandysty chadzili praź miažu pieššu, zakinuŭšy na plečy korab-druhi z cyharetami. Usie hetyja sposaby dastaŭki stali niedastupnyja.
Paźniej Litva pačała zakryvać punkty propusku na miažy ź Biełaruśsiu. U vyniku z šaści zastałosia tolki dva (biez uliku zakrytych raniej punktaŭ sproščanaha propusku praz kavid).
Taksama byŭ začynieny adzin z čyhunačnych punktaŭ propusku, praź jaki išło šmat kantrabandy.
Były kantrabandyst, jaki da źjaŭleńnia płotu na miažy «pracavaŭ» na litoŭskim kirunku, kaža, što praz vyšejpieraličanyja pryčyny ciaham apošnich hadoŭ mahčymaści dastaŭlać kantrabandu značna zvuzilisia.
Mieteazondy — vymušanaja miera?
«Niekatoryja adyšli ad spravy, a inšyja pačali šukać novyja sposaby. Pierš za ŭsio pačali vykarystoŭvać hruzavyja drony, ale dla hetaha ŭsio adno treba być blizu hranicy, plus ich davoli lohka vyličyć», — tłumačyć były kantrabandyst.
Aproč hetaha, pavodle słoŭ surazmoŭcy, papularnaść vykarystańnia dronaŭ źmienšyłasia praz toje, što ŭ Biełarusi zabaranili trymać ich biez dazvołaŭ i ŭzmacnili adkaznaść za parušeńni.
«Tak kantrabandysty pačali šukać novyja rašeńni, adnym ź jakich i stali mieteazondy».
Raniej vypadkaŭ ź mieteazondami było značna mienš, bo, na dumku surazmoŭcy, kantrabandystam spatrebiŭsia čas, kab navučycca karystacca imi ź minimalnaj ryzykaj stracić tavar.
Jak heta pracuje?
«Pa-pieršaje, tut važna raźbiracca ŭ kirunkach vietru, a pa-druhoje — dakładna praličyć, nakolki mocna treba nadźmuć šar, kab jon nie palacieŭ nadta daloka».
Časam u kantrabandystaŭ sapraŭdy zdarajucca prakoły. Naprykład, letaś šar z cyharetami pryziamliŭsia prosta ŭ punkcie propusku.

«Asnoŭnaja pieravaha mietearazonda nad dronami — heta dalnaść palotu. Kab jaho zapuścić, nie treba znachodzicca ŭ niepasrednaj blizkaści ad miažy. Jany mohuć pralacieć dziasiatki kiłamietraŭ, tamu dalatajuć nie tolki da Vilni, ale i da Biełastoka», — adznačaje surazmoŭca.

Adpaviedna, možna pajechać na lecišča pad Hrodna abo siadzieć u niejkaj vioscy ŭzdoŭž miažy ź Litvoj i adtul nočču zapuskać tyja cyharety. Hałoŭnaje — kab viecier dźmuŭ u pravilnym kirunku.
Ale, nakolki mnie viadoma, ich niaredka zapuskajuć z aŭtamabilnych pryčepaŭ, tamu blizu miažy pamiežniki palujuć na taki transpart.
Tamu kantrabandysty vymušanyja chavacca ad biełaruskich pamiežnikaŭ, bo kali złoviać z cyharetami — adrazu załamajuć usich i tvaram u doł. Asabliva lutujuć z tymi, chto pracuje z dronami, tamu ich ciapier amal nie vykarystoŭvajuć», — kaža były kantrabandyst.
U Litvie cyharety zabirajuć ich litoŭskija «kalehi».
«Da cyharet prymacavany GPS-trekier, kaardynaty dasyłajucca «kaleham» u Litvu, i jany ŭžo jeduć ich šukać. Ja nie viedaju pra toje, kab niechta spačatku zapuściŭ cyharety ź Biełarusi, a potym pajechaŭ sam ich zabirać u Polšču ci Litvu», — kaža surazmoŭca.
Sioleta ŭ Litvie było zatrymana bolš za 100 kantrabandystaŭ
Słovy byłoha kantrabandysta pra toje, što ŭ hetym pracesie zadziejničanyja ludzi z abodvuch bakoŭ miažy, paćviardžaje infarmacyja ad litoŭskaha boku.
Dniami kiraŭnik Nacyjanalnaha centra kiravańnia kryzisami Viłmantas Vitkaŭskas u intervju LRT paviedamiŭ, što sioleta ŭ Litvie było zatrymana bolš za 100 kantrabandystaŭ — i ŭsie jany hramadzianie Litvy.
«Ahulnaja kolkaść sioleta pieravysiła sto čałaviek. Adnoj z tem našaha pasiadžeńnia Kamisii nacyjanalnaj biaśpieki ŭ sieradu byŭ mienavita pierahlad kryminalnaj adkaznaści, kab zrabić abychodžańnie z takimi incydentami značna bolš strohim. Tamu što my havorym nie prosta pra kantrabandu, a pra biaśpieku našaj pavietranaj prastory i hramadzianskaj avijacyi», — adznačyŭ Vitkaŭskas.
U Litvie jašče letaś havaryli pra nieabchodnaść uzmacnieńnia adkaznaści za kantrabandu cyharet. Ciapier dyskusija na hetuju temu znoŭ aktyvizavałasia. U pryvatnaści, u susiedniaj krainie chočuć uzmacnić adkaznaść za kantrabandu pavietram, to-bok niebiaśpiečnym sposabam, bo mieteazondy stvarajuć pahrozu dla avijacyi.
Biełaruski bok, u svaju čarhu, pra najaŭnaść prablem z pavietranaj kantrabandaj ničoha nie kaža i tolki vinavacić Litvu ŭ tym, što jana nibyta «biespryčynna i biez papiaredžańnia» zakryvaje miažu.
Kamientary
Kamiennyja viežy,
Žaleznyja dźviery,
Zamki i zasovy,
Tajemnyja pastki,
Padziemnyja schovy,
Maŭklivyja maski
Na tvarach achovy.
Im sercy i dušy
Aplecieny drotam,
I tokam atručana kroŭ.
A ŭ kantrabandysta
Błakitnyja vočy.
Jon pracuje štonočy,
Robić ciomnuju spravu,
Parušajučy Prava
I Zakon kryminalny,
Praz hranicu ciahaje
Kantrabandny tavar.