Błoh "Novaja Biełaruś"33

Trahičniej za biełaruskuju palityku? Siem hrafikaŭ, jakija tłumačać demahrafičnuju situacyju

Piša staršynia Centra novych idej Ryhor Astapienia.

Fota Siarhieja Hudzilina.

Było b łahična pačać ekspłejnier pa biełaruskaj demahrafii z apisańnia kolkaści nasielnictva, ale nasamreč aficyjnaja ličba mała što pakazvaje, bo nie ŭličvaje mihracyju ź Biełarusi. Tamu kudy važniejšym vyhladaje pakaźnik demahrafičnaj nahruzki — suadnosinaŭ ludziej u pracazdolnym i niepracazdolnym uzroście.

Apošnija hady kolkaść tych, chto žyvie za košt inšych (ci to dzieci, ci to piensijaniery), uvieś čas pavialičvajecca adnosna ludziej pracazdolnaha vieku. Kali ž paraŭnać sa źviestkami ŭ 1990-m hodzie, to hetaja kolkaść zastałasia prykładna na tym samym uzroŭni, ale adbyŭsia vielizarny zruch u praporcyjach: kolkaść ludziej, jakija nie dasiahnuli pracazdolnaha ŭzrostu, źmienšyłasia, a kolkaść starejšych — vyrasła. Na praktycy heta aznačaje, što małalikija novyja pakaleńni buduć nieści ŭsio bolšy sacyjalny ciažar za starejšych ludziej.


Samy prosty prykład taho, da čaho viadzie stareńnie nasielnictva, — heta pavieličeńnie vydatkaŭ na achovu zdaroŭja, jakoje ŭžo adbyvajecca. Starejšyja pakaleńni patrabujuć i buduć patrabavać dla siabie ŭsio bolš razbudavanaj sacyjalnaj śfiery.


Kolkaść stałych ludziej pavialičvajecca taksama z toj pryčyny, što biełarusy pačali daŭžej žyć. Čakanaja praciahłaść žyćcia pavialičvajecca da 75, choć pry hetym biełarusy zastajucca adnymi ź lidaraŭ pa roźnicy ŭ praciahłaści žyćcia žančyn i mužčyn (mužčyny žyvuć prykładna na dziesiać hadoŭ mienš).


Pavieličeńnie praciahłaści žyćcia moža tłumačyć, čamu kolkaść nasielnictva nie źmianšajecca, choć kaeficyjent naradžalnaści ŭ Biełarusi nižejšy za 2,1 (mienšy za ŭzrovień samaadnaŭleńnia). Pry hetym u biełaruskich vioskach hety kaeficyjent kudy vyšejšy i ciaham apošnich niekalkich hadoŭ zaŭvažna ros.


Ale hetyja naradžeńni nie ratujuć viosku ad vymirańnia. Usie małyja sieliščy ŭ Biełarusi puściejuć, a vialikija harady rastuć. Voś dzie žyli biełarusy ŭ 2018-m hodzie:


Naprykancy pahladzim na bolš sumnyja hrafiki. Adzin ź ich pakazvaje: choć u Biełarusi źmianšajecca kolkaść vyjaŭlenych ałkahaličnych i narkałahičnych zachvorvańniaŭ, kolkaść VIČ-infikavanych niaspynna raście. Pavodle hetaha pakaźnika my, darečy, adnyja ź pieršych u Jeŭropie.


I ŭrešcie źvierniemsia da hrafika, dzie źmieščanyja pryčyny, čamu biełarusy pamirajuć. Jak vidać, bolš za pałovu śmierciaŭ vyklikajuć chvaroby krovazvarotu. Na druhim miescy iduć rakavyja zachvorvańni. Kolkaść pieršych pryčyn źmianšajecca, kolkaść druhich — raście.


Kamientary3

Ciapier čytajuć

Mścisłaŭ Miekta: jašče adzin recydyvist rviecca va ŭładu, prykinuŭšysia śpiecnazaŭcam-jabaćkam6

Mścisłaŭ Miekta: jašče adzin recydyvist rviecca va ŭładu, prykinuŭšysia śpiecnazaŭcam-jabaćkam

Usie naviny →
Usie naviny

U Polščy stali razhaniać, što biełaruskija i ŭkrainskija daktary daviali pacyjenta da śmierci. Heta akazałasia fejkam17

Ad šakaładnaha syru da vohniennych burhieraŭ: jakija navinki źjavilisia ŭ Biełarusi1

Ukrainski deputat: Źviaržeńnie režymu ŭ Biełarusi — najlepšaja dapamoha dla Ukrainy. Ale aŭtarytarnyja režymy znosiacca tolki kryvioj, a nie łozunhami36

U Minsku narabili šmat niepatrebnych parkinhaŭ. Ciapier ich buduć pierarablać3

Płatforma Kufar budzie pa-novamu zdymać kamisiju za braniravańni

Prychilnicu Łukašenki aburyli ceny na jaho partrety. Ludzi joj adkazali15

Biełstat prapanuje zrabić udzieł u pierapisie nasielnictva abaviazkovym4

U Polščy aficyjna padpisali rasparadžeńnie ab adkryćci pamiežnych punktaŭ z paniadziełka10

U Tajłandzie źnik biełaruski mastak6

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Mścisłaŭ Miekta: jašče adzin recydyvist rviecca va ŭładu, prykinuŭšysia śpiecnazaŭcam-jabaćkam6

Mścisłaŭ Miekta: jašče adzin recydyvist rviecca va ŭładu, prykinuŭšysia śpiecnazaŭcam-jabaćkam

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić