Dniami internet ablacieli fotazdymki zrezanaha śladami ad šyn haradzišča, jakoje ličycca letapisnym Mienskam. «Naša Niva» adšukała, chto vinavaty ŭ paškodžańni ŭnikalnaha archieałahičnaha pomnika.
Staražytny pomnik raźmieščany ŭ vioscy z pramovistaj nazvaj Haradzišča. Nazvu hetaj vioscy dało haradzišča z mahutnymi vałami, jakoje ŭzvyšajecca nad rakoj Mienkaj. A Mienka, u svaju čarhu, dała nazvu biełaruskaj stalicy. Maštabnyja archieałahičnyja daśledavańni archieałahičnaha kompleksu, praviedzienyja ŭ apošnija hady, dali bolš važkija padstavy ličyć haradzišča na Miency sapraŭdnym letapisnym Mienskam.
Adnak nie ŭsie razumiejuć kaštoŭnaść hetaha miesca. Niahledziačy na šyldu pierad haradziščam z paznakaj pra toje, što ŭjezd tudy zabaronieny, uzhorystaja miascovaść pryciahvaje matakrosieraŭ. Kruhi na pitbajkach i kvadracykłach namotvali tut nieadnojčy, prytym navat kala pamiatnaha kamienia, jaki nahadvaje, što heta za miesca.
U internecie adšukalisia videa z hetych zajezdaŭ matakrosieraŭ, jakija dazvolili identyfikavać častku tych, chto haniaje pa staražytnych vałach.
Tvary matacyklistaŭ schavanyja pad šlemami, što, zdavałasia b, nie daść apaznać udzielnikaŭ zajezdaŭ. Ale jany vykarystoŭvajuć adnolkavyja imiony ŭ roznych sacyjalnych sietkach, aktyŭna chvalacca svaimi zajezdami i paznačajuć na videa siabroŭ. Praz heta ŭdałosia vyśvietlić: pa haradziščy na Miency haniali padletki.
Pa paznakach na videa možna kazać, što pa vałach letapisnaha Mienska dakładna haniali Michaił, Savielij i Maksim (proźviščy nieviadomyja), a taksama, vierahodna, inšyja chłopcy, jakija mienš pantujucca ŭ internecie.
Miarkujučy pa fota ŭ profili, niekatorym z amataraŭ motakrosinhu niama i 16 hadoŭ. U Biełarusi kiravać kvadracykłam, matacykłam i mapiedam možna tolki paśla 16 hadoŭ, atrymaŭšy adpaviednaje paśviedčańnie.
Dziakujučy videa stała viadoma, što chłopcy vučacca ŭ Aziarcoŭskaj siaredniaj škole Minskaha rajona, u kadr taksama traplajuć inšyja budynki z hetaha ahraharadka.
Vyhladaje, što pitbajki i kvadracykły ŭ ich nie prakatnyja, a ŭłasnyja. U Aziarcy jość motaškoła i niekalki kramaŭ z motaaksesuarami i ekipiroŭkaj. Ale ci źviazanyja ź imi chłopcy i ichnija siemji, nieviadoma.
Što kaža zakon?
U publikacyjach dziaržaŭnych vydańniaŭ čynoŭniki tłumačać, što na terytoryi archieałahičnaha kompleksu dazvolena tolki piešaja prahułka, a jazda całkam zabaroniena. Bajkieram za paškodžańnie historyka-kulturnaj kaštoŭnaści pahražajuć administratyŭkaj sa štrafami ad 5 da 30 bazavych vieličyń abo ŭvohule kryminalnaj adkaznaściu.
Ale pa zakonie ŭsio nie tak adnaznačna. U pačatku 2023 hoda Ministerstva kultury zaćvierdziła prajekt zon achovy archieałahičnaha kompleksu na Miency. Dla haradzišča prapisana tolki toje, što pry ažyćciaŭleńni dziejnaści na jaho terytoryi treba vykonvać patrabavańni Kodeksa ab kultury. A ŭ im zabarony na prajezd pa terytoryi archieałahičnaha pomnika niama.
Akramia haradzišča, u archieałahičny kompleks uvachodzić i susiedniaje sielišča. Siońnia na jaho terytoryi sielskahaspadarčuju dziejnaść viadzie ahrakambinat «Ždanovičy». Na terytoryju sielišča raspaŭsiudžvajecca zona achovy kulturnaha płasta, dzie zabaroniena budaŭnictva i praviadzieńnie ziemlanych rabot, a ŭ vypadku vyjaŭleńnia ŭ čas sialhasrabot archieałahičnych artefaktaŭ treba paviedamlać pra ich supracoŭnikam Instytuta historyi Akademii navuk.
Vidavočna, što sielskahaspadarčaja dziejnaść kudy bolš škodzić archieałahičnamu pomniku, čym matacyklisty. Ale pry hetym Ministerstva kultury nie zabaraniła ahrakambinatu i dalej razvorvać hetuju terytoryju.
Drenna napisanyja zakony vykonvajucca hetak ža drenna, ale maładym ludziam varta było b rastłumačyć histaryčnuju kaštoŭnaść hetaha miesca, kab dla svaich zabaŭ jany adšukali inšyja ŭzhorki.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary
...
a. dyk vuń jano što... a toje nie adnu noč nie splu, pabačyŭšy heta - https://d2accbiqacj5y8.cloudfront.net/361536
dumaju - što kuryła ministiervastva a chuletury , paliŭšy bryliantavym zialonym fasad ? akazvajecca niejkuju sielhaskulturu palej