BIEŁ Ł RUS

Navukoŭcy znajšli samyja staražytnyja prykłady mumifikacyi čałaviečych ciełaŭ. Jany sušylisia dymam

17.09.2025 / 22:39

Nashaniva.com

Navukoŭcy znajšli samyja staražytnyja śviedčańni čałaviečaj mumifikacyi, uzrost jakich składaje kala 14 tysiač hadoŭ. Heta amal udvaja starej za ŭsie raniej viadomyja prykłady. Daśledavańnie, apublikavanaje ŭ aŭtarytetnym časopisie PNAS, zaśviedčyła, što ludzi ŭ Paŭdniova-Uschodniaj Azii ŭžo ŭ palealicie mieli składanuju praktyku padrychtoŭki ciełaŭ pamierłych da pachavańnia, piša CNN.

Fota: Hirofumi Matsumura / Australian National University

Dla daśledavańnia byli praanalizavanyja 54 pachavańni, znojdzienyja na 11 archieałahičnych pomnikach u paŭdniovym Kitai, paŭnočnym Vjetnamie i na indaniezijskim vostravie Sumatra. Asablivaściu hetych pachavańniaŭ stali niezvyčajnyja pozy ciełaŭ — ludzi byli pachavanyja stojačy na kukiškach, što vyhladała anatamična niemahčymym. Heta dało padstavy mierkavać, što da pachavańnia cieły niejak śpiecyjalna apracoŭvalisia.

Dalejšy analiz kostak pakazaŭ prykmiety ŭździejańnia na ich ciapła. U mnohich vypadkach byli zaŭvažanyja abvuhlenyja ŭčastki na łokciach, čerapie i nižnich kaniečnaściach. Pry hetym uvieś škilet nie byŭ paškodžany ahniom, tamu viersiju pra kremacyju daśledčyki vyklučyli. Pry mikraskapičnym vyvučeńni vyśvietliłasia, što kala 84% kostak źmianili svaju mikrastrukturu pad uździejańniem nizkatempieraturnaha nahrevu.

Na padstavie hetych danych navukoŭcy pryjšli da vysnovy, što staražytnyja ludzi vykarystoŭvali techniku padsušvańnia ciełaŭ dymam. Cieła źmiaščali ŭ sahnutaj pozie nad ahniom, jaki hareŭ pry nizkaj tempieratury, i dym pastupova vydalaŭ vilhać z tkanak. Paśla hetaha vysušanyja pareštki pieranosili da miesca pachavańnia. Tak cieły faktyčna mumifikavalisia.

Fota: Hirofumi Matsumura / Australian National University

Najstaražytniejšy prykład byŭ vyjaŭleny ŭ Paŭnočnym Vjetnamie — heta kostka ruki, uzrost jakoj aceńvajecca prykładna ŭ 14 tysiač hadoŭ. Inšyja pachavańni, datavanyja ad 12 da 4 tysiač hadoŭ tamu, śviedčać, što hetaja praktyka praciahvałasia tysiačahodździami ŭ roznych rehijonach Paŭdniova-Uschodniaj Azii.

Da hetaha času samym staražytnym prykładam mumifikacyi ličylisia mumii kultury Čynčora ŭ Čyli, jakim kala 7 tysiač hadoŭ, i prykłady ź Jehipta ŭzrostam kala 4,5 tysiač hadoŭ. Novaja znachodka amal udvaja starejšaja i pakazvaje, što techniki apracoŭki ciełaŭ mahli ŭźniknuć značna raniej, čym ličyłasia dahetul.

Daśledčyki padkreślivajuć, što hetaja praktyka adlustroŭvaje ŭnikalnaje spałučeńnie techniki, tradycyj i vieravańniaŭ staražytnych supolnaściaŭ Paŭdniova-Uschodniaj Azii. Cikava, što anałahičny mietad — padsušvańnie ciełaŭ dymam — i siońnia zastajecca častkaj tradycyjnych abradaŭ u Papua — Novaj Hviniei.

Čytajcie taksama:

U Jehipcie ŭpieršyniu za stahodździe znoŭ znajšli hrabnicu faraona

U Mieksicy ŭfołah pakazaŭ cieły «pryšelcaŭ», jakim moža być 1000 hadoŭ

Navukoŭcy: eŭtanazija, mahčyma, isnavała ŭ impieryi inkaŭ

Navukoŭcy zdoleli ŭznavić abličča faraona Amienchatepa I 

Navukoŭcy raskryli tajamnicu śmierci «mumii, jakaja kryčyć»

Kamientary da artykuła