«My dumali, što heta nienadoŭha». Što biełarusam treba vynieści z taktoŭnych namiokaŭ litoŭcaŭ pra movu

Pa miery taho, jak situacyja kansiervujecca, mianiajecca i staŭleńnie tych hramadstvaŭ, jakija dali hnanym biełarusam i ŭciekačam ad vajny ŭkraincam prytułak. 

Litoŭski ściah na biełaruskaj demanstracyi ŭ Vilni. Archiŭnaje fota

Pieršyja hady paśla vymušanaj emihracyi biełarusy žyli z naturalnym spadziavańniem i vieraj, što ŭsio heta nienadoŭha, što chutka situacyja stanie raniejšaj i nieŭzabavie ŭdasca viarnucca ŭ Biełaruś.

Anałahična, jak i ŭkraincy, jakija spadziavalisia, što vajna i biežanstva — nienadoŭha.

Ale pa miery taho, jak situacyja kansiervujecca (niezaležna ad našych žadańniaŭ jana zacemientavałasia pakul), mianiajecca i staŭleńnie tych hramadstvaŭ, jakija dali hnanym biełarusam i ŭciekačam ad vajny ŭkraincam prytułak.

U pryvatnaści, litoŭcy taktoŭna dajuć zrazumieć, što niahledziačy na niaprostyja, maralna i materyjalna niestabilnyja ŭmovy žyćcia na čužynie i niapeŭnaść budučyni, vymušanym pierasialencam para asvojvać litoŭskuju movu. 

Dla mnohich biełarusaŭ vyvučeńnie litoŭskaj (ci polskaj, partuhalskaj, ci dzie jašče «raskidała vybucham nas pa ziamli») movy — heta niby rysa, padviedzienaja pad spadziavańniem na chutkaje viartańnie na rodnuju ziamlu. Adnak biez hetaha niamožna.

Hetaha patrabuje pavaha da tych nacyj, jakija nas pryniali. Kamu jak nie biełarusam ź ich dośviedam zmahańnia suprać rusifikacyi razumieć, jak heta važna dla taho samaha litoŭskaha naroda.

A my, dziakujučy vyvučeńniu novych movaŭ, uzbahacim siabie, staniem lepš razumieć śviet i susiedziaŭ. 

Nielha skazać, što biełarusy niepavažliva staviacca da inšych narodaŭ, heta ŭsio ž nie naša nacyjanalnaja rysa. Ale ciapier mała prosta «nie naryvacca» i «nie kačać pravoŭ», treba zrabić jašče adzin krok — i vučyć movy.

Kamientary da artykuła