Гомельскі завод «Сантэкс» выкарыстоўваецца як пасярэднік пры пастаўцы ў Расію баявых дронаў
Гомельскі завод эмаляванага посуду «Сантэкс», які на першы погляд займаецца выпускам мірных рондаляў і сметніц, аказаўся пасярэднікам у пастаўках баявых дронаў у Расійскую Федэрацыю. Журналісты Беларускага расследавальніцкага цэнтра ў сваім новым расследаванні высветлілі, што праз завод пастаўляліся кітайскія беспілотнікі DJI, якія пасля траплялі ў расійскія вайсковыя структуры, у тым ліку ў вытворчасць дронаў-камікадзэ ВТ-40 («Судаплатаў») для расійскай арміі.
Завод «Сантэкс». Фота: santex.by
Па дакументах, якія ўдалося здабыць журналістам, толькі ў 2022—2023 гадах «Сантэкс» прадаў у Расію 309 дронаў на суму каля $2 млн. Кампанія супрацоўнічала з дзвюма расійскімі фірмамі — ТАА «Сантрос» і ТАА «Рустакт». Апошняя з’яўляецца вядучым вытворцам баявых FPV-дронаў для расійскіх сілавых структур і кіруецца выхадцам з Беларусі Паўлам Нікіціным, які валодае большасцю акцый кампаніі.
«Рустакт» вядомы як вытворца асноўных баявых дронаў для элітнага цэнтра «Рубікон», які бярэ ўдзел у расійскіх наступальных аперацыях ва Украіне. Па даных выдання, толькі закупкі электрарухавікоў і кампанентаў для FPV-дронаў у кітайскіх пастаўшчыкоў за 2023—2025 гады склалі больш за $323 мільёнаў, што дазваляе сабраць сотні тысяч коптараў.
Агульная сума паставак расійскім сілавым структурам за 2023—2024 гады, уключаючы абсталяванне з «Сантэкс», перавысіла $1,1 мільярда. Да спісу плацельшчыкаў уваходзяць вайсковая часць 45807, 18‑ы Цэнтральны навукова-даследчы інстытут Мінабароны Расіі, дабрачынны фонд «Народны фронт. Усё для перамогі» і навукова-вытворчае аб'яднанне «Абухаўскі завод».
БРЦ таксама высветліў, што Павел Нікіцін нарадзіўся ў Мінску, але пераехаў у Расію ў 2000‑х гадах, застаўшыся ўладальнікам некалькіх беларускіх фірм, у тым ліку гомельскага завода «Сантэкс». Ягоны брат Ягор, які на момант расследавання яшчэ меў беларускае грамадзянства, таксама быў саўладальнікам заводу. Абодва адмовіліся каментаваць сваю дзейнасць журналістам.
Расследаванне паказвае, што беларускія кампаніі з першага дня вайны ва Украіне выступаюць каналамі абыходу санкцый на пастаўкі ў Расію. Усяго 14 беларускіх фірмаў у 2022—2025 гадах прадалі расійскім сілавым структурам больш за 20 тысяч дронаў агульным коштам $34 мільёнаў.
Чытайце таксама:
Абарону Пакроўска ламае расійскае падраздзяленне «Рубікон»
Расійскія войскі пачалі выкарыстоўваць новую зброю — «спячыя дроны»
РФ масіравана атакавала дронамі Адэскую вобласць
Прыхаванае пранікненне: якія змены ў тактыцы расійскай арміі паказаў штурм Пакроўска?