Кадыраў рыхтуе перадачу ўлады

Пакуль здароўе Рамзана Кадырава пагаршаецца, у Чачні на вачах запускаецца механізм перадачы ўлады. Новы нефармальны гаспадар рэспублікі ўжо з'явіўся.

Адам і Рамзан Кадыравы. Фота: Рамзан Кадыраў / Telegram

Як піша «Новая газета Еўропа», Рамзан Кадыраў у студзені 2025-га яшчэ захоўваў бачнасць бадзёрасці, але ўжо 4 лютага быў экстранна шпіталізаваны ў прыватную клініку «Аймед», якая належыць яго сям'і. З таго часу ён амаль не кіруе рэспублікай: рэдка выходзіць з клінікі, для паездак па рэспубліцы і за яе межамі выкарыстоўвае верталёт санітарнай авіяцыі. Афіцыйныя мерапрыемствы адкрывае яго правая рука — старшыня ўрада Чачні Магамед Даудаў.

Звальненне дачок і пераафармленне актываў

Па даных крыніц выдання, адразу пасля чарговага медыцынскага абследавання Кадырава ў лютым гэтага года тры яго дачкі — Айшат, Хадзіжат і Хутмат — пакінулі дзяржаўную службу. Асабліва рэзананснай стала адстаўка з пасады віцэ-прэм'ера Айшат, якая лічылася самай уплывовай і здольнай сярод дзяцей Кадырава. Яна не толькі курыравала культуру, але і праводзіла рэальныя рэформы — аднаўляла тэатры, змагалася з карупцыяй, мадэрнізавала сістэму сацпадтрымкі.

Але ў той жа час Айшат Кадырава актыўна і дэманстратыўна падтрымлівала вайну ва Украіне. Прычым рабіла гэта не пад прымусам, а з уласнай ініцыятывы.

Крыніцы «Новай газеты» падкрэсліваюць: Айшат магла б стаць пераемніцай, калі б не адно «але» — яна жанчына. «У Кадырава не было б галаўнога болю з прызначэннем пераемніка, калі б Айшат нарадзілася мужчынам», — кажуць суразмоўцы выдання. Аднак у патрыярхальнай сістэме Чачні дачка не можа прыняць у спадчыну ўладу. Затое можа кантраляваць бізнэс — менавіта для гэтага, верагодна, і спатрэбіўся яе афіцыйны адыход з пасады.

Айшат і Рамзан Кадыравы. Фота: сацсеткі Айшан

Пакуль сам Кадыраў і яго дарослыя дзеці лічыліся чыноўнікамі, паводле закону яны не мелі права займацца прадпрымальніцтвам. Таму фармальна бізнэс вёўся праз падстаўных асоб, што дазваляла выконваць бачнасць законнасці і пры гэтым захоўваць поўны кантроль. Але такая схема магчымая толькі пры жывым Кадыраве.

Адразу пасля звальнення з дзяржслужбы пачалася перадача сямейных актываў: Айшат стала ўладальніцай «Чачэнскіх мінеральных вод» з мільярднымі абаротамі, яе маці — уладальніцай клінікі «Аймед», а другая жонка Кадырава — уласніцай новай аптэчнай сеткі Darba Pharmacy.

Міжнародная гульня: Катар, Сірыя і «залатыя шахты»

Нягледзячы на ​​пагаршэнне здароўя, Кадыраў захоўвае важную ролю ў міжнароднай палітыцы. Крэмль прыцягваў яго да перамоваў з Катарам па сірыйскім пытанні, паколькі менавіта Кадыраў мае нефармальныя сувязі на Блізкім Усходзе і досвед таемнай дыпламатыі.

У абмен на гэтыя паслугі ён прасіў у Пуціна палітычныя гарантыі для сваёй сям'і і ўдзел у падзеле актываў, якія раней кантраляваваў сенатар Сулейман Керымаў — у прыватнасці, «залатых шахт» кампаніі «Полюс». Як паведамляецца, Кадыраў скардзіўся на рэпутацыйныя страты пасля канфлікту вакол Wildberries, дзе яго кандыдат Уладзіслаў Бакальчук прайграў, а таму шукаў новую кампенсацыю — долю ў «залатых шахтах».

Крыніцы лічаць, што Кадыраў можа атрымаць нефармальны ўплыў праз свайго прадстаўніка на Фонд падтрымкі ісламскіх арганізацый, які валодае 46,35% акцый «Полюс».

План Кадырава

Рамзан Кадыраў не можа афіцыйна перадаць уладу сваім дзецям: расійская канстытуцыя забараняе вылучэнне ў кіраўнікі рэгіёну асобы, малодшай за 30 гадоў, а яго сыны непаўналетнія або толькі набліжаюцца да гэтага ўзросту.

Аднак, паводле інфармацыі «Новай Еўропы», ужо з 2023 года, калі здароўе Кадырава прыкметна пахіснулася, ён і яго бліжэйшае асяроддзе пачалі рэалізацыю плана перадачы ўлады ў абыход фармальных працэдур.

Яго сутнасць — падзяліць рэальную і фармальную ўладу, перадаўшы ключавыя рычагі кіравання — сілавыя, фінансавыя і ценявыя — у рукі сям'і, а намінальнага кіраўніка рэспублікі можна будзе прызначыць або з ліку правераных паплечнікаў, або па ўзгадненні з Масквой.

Кадыраўская ўлада будуецца на трох апорах: федэральных грошах, падкантрольных сілавых структурах і нефармальных гарантыях бяспекі ад Пуціна,

Захаваць гэтыя рэсурсы ў руках сям'і — галоўная мэта Кадырава. Асабліва важна забяспечыць пераемнасць у кантролі над сілавікамі і ценявымі патокамі, а таксама дабіцца прадаўжэння асабістых гарантый з боку Крамля, ужо для яго дзяцей.

Спадчыннік

Цэнтральнай фігурай у гэтым плане стаў малодшы сын Кадырава — Адам, якому цяпер 17 гадоў. Менавіта яго Кадыраў стаў актыўна прасоўваць пасля таго, як старэйшыя сыны не апраўдалі спадзяванняў.

Спачатку Адам стаў фармальным «начальнікам аховы», затым — куратарам МУС па Чачні», а ў красавіку 2025-га — ужо і сакратаром Рады бяспекі Чачні. Усе прызначэнні супярэчаць расійскаму заканадаўству, але на іх ніхто ў Маскве не рэагуе.

Паказальна, што міністр унутраных спраў Чачні асабіста прадставіў Адама паліцыі як новага кіраўніка, падкрэсліваючы, што ўсе дзеянні ведамства цяпер узгадняюцца з ім. У маладога Кадырава — уласны картэж, ахова, пазыўны DUSTUM (як у бацькі ў маладосці) і ўзрастаючы ўплыў на ўсе сілавыя і эканамічныя працэсы ў рэспубліцы.

Адам Кадыраў. Фота: тэлеграм-канал Рамзана Кадырава

Адам сёння з'яўляецца другім па ўплывовасці чалавекам у Чачні. Дакладней, такім яго паслядоўна робіць сам Кадыраў. Гэта добра бачна і па знешніх прыкметах, якім у Чачні заўсёды надавалі вялікае значэнне. Напрыклад, памер картэжу Адама такі ж, як у яго бацькі. Усё часцей ягоныя партрэты сустракаюцца ў кабінетах чыноўнікаў.

У той жа час Кадыраў прыбірае нават сваіх ранейшых паплечнікаў. Адзін з іх — Адам Дэлімханаў — зараз толькі трэніруе Адама Кадырава і перадае свае шырокія сувязі, у тым ліку і ў крымінальным свеце, як у рэгіёнах Расіі, так і за межамі краіны.

Былы сакратар Рады бяспекі і пляменнік Кадырава Хамзат зараз у ААЭ і афармляе грамадзянства. Услед за ім грамадзянства ААЭ будзе зроблена і для іншых членаў сям'і.

Рамзан Кадыраў з Хамзатам Кадыравым. Фота: тэлеграм-канал Рамзана Кадырава

Такім чынам, Кадыраў стварае паралельную вертыкаль улады, у якой фармальны кіраўнік рэспублікі — фігура намінальная, а ўся рэальная ўлада будзе сканцэнтравана ў руках спадчыннікаў і лаяльных кланаў, звязаных з імі сваяцтвам.

Галоўная інтрыга — ці захавае Крэмль свае нефармальныя гарантыі пасля смерці Кадырава.

Каментары да артыкула