U Farnym kaściole ŭ Hrodnie paśla maštabnaj restaŭracyi adkryli adzin z baročnych ałtaroŭ
Na vychadnych adbyłosia ŭračystaje adkryćcio ałtara Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi — adnaho z trynaccaci ałtaroŭ chrama, jaki źjaviŭsia tut jašče pry budaŭnictvie kaścioła ŭ kancy XVIII stahodździa i z taho času ni razu nie restaŭravaŭsia.
Adnoŭleny bakavy ałtar Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi. Fota: grodnoplustv.by
Praca nad adnaŭleńniem ałtara ŭ kafiedralnym kaściole Śviatoha Franciška Ksavieryja ciahnułasia paŭtara hoda. Kab vyratavać kanstrukcyju, majstram pryjšłosia razabrać jaje pa kavałačkach da samaj asnovy. Hałoŭnymi vorahami draŭlanaha šedeŭra stali čas, vilhać i škodniki.
Jak adznačyŭ mastak-restaŭratar Jelisiej Lola, praca była karpatlivaj, amal juvielirnaj.
«Tam i žučok pajeŭ dreva, i niedzie ćvil, hrybok. Dzieści brali došku, a jana ŭ rukach litaralna razvalvałasia. Pryjšłosia niekatoryja elemienty zamianić, niekatoryja — umacavać, pierakleić kožnuju doščačku, kožny santymietr ałtara pierabrać».
Praces mantažu ałtara paśla restaŭracyi. Skrynšot videa ANT
Asobnaja ŭvaha była nadadziena ałtarnamu abrazu Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi, jakomu ŭžo bolš za sto hadoŭ. Dla restaŭracyi jaho ŭpieršyniu źniali z ałtara i pieranieśli ŭ śpiecyjalna abstalavanuju majsterniu ŭ sutareńniach kaścioła. Abraz ačyścili ad zabrudžvańnia, umacavali paškodžany vilhaćciu hrunt i nanieśli pazałotu najtančejšym płastom susalnaha zołata 999 proby.
Restaŭracyja abraza Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi. Fota: grodnoplustv.by
Mastak-restaŭratar Mikałaj Lola padkreśliŭ, što hałoŭnaj zadačaj było nie ŭnieści ničoha novaha, a zachavać aŭtentyčnaść:
«Hałoŭnaje — zachavać staroje, nie naškodzić. Kab nie atrymaŭsia zusim inšy abraz, nie ŭnieści svajho. A zachavać toje, što było, trochi panavić, dapuścim, pazałotu. Pa žyvapisie zrabili taniroŭki, bo dzieści byli straty — ale heta vinavaty čas».
Nieabchodnaść maštabnaj restaŭracyi ŭsiaho Farnaha kaścioła, jakaja sistematyčna viadziecca ŭžo kala 20 hadoŭ, pradyktavana nastupstvami Druhoj suśvietnaj vajny. Doŭhi čas chram stajaŭ biez voknaŭ i dźviarej, praz što interjery mocna paciarpieli ad vilhaci.
Detal adrestaŭravanaha ałtara Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi. Fota: grodnoplustv.by
Probašč kaścioła ksiondz Jan Kučynski raspavioŭ, što napieradzie jašče šmat pracy, bo «recha vajny» adčuvajecca dahetul:
«Voś u nas zastałosia jašče recha vajny, tak skažam. Naprykład, akno, jakoje było kaliści časova zroblena — prosta zadziełali dziračku, i heta zastałosia pa siońnia. Toje ž samaje na ałtary: my bačym arabiesku ź levaha boku — tolki niekatoryja detali zastalisia, z pravaha boku jaje ŭvohule niama. Heta treba budzie rabić usio nanava».
Siońnia adnoŭlena ŭžo 8 z 13 ałtaroŭ chrama. Nastupnym etapam stanie vyratavańnie ałtara Śviatoha Kazimira, jaki znachodzicca ŭ krytyčnym stanie.
Najbolš składanym u adnaŭleńni budzie ałtar Śviatoha Kazimira, jaki znachodzicca ŭ krytyčnym stanie. Skrynšot videa ANT
«Bolš za ŭsio pracy nas čakaje na ałtary Śviatoha Kazimira. Jon znachodzicca ŭ stanie krytyčnym: my bačym tresnutyja doški, tresnutyja skulptury. Heta ŭsio razvaliłasia dy tak i zastałosia, nichto jaho nie čapaŭ 80 hadoŭ», — kaža ksiondz Jan Kučynski.
Adnoŭleny ałtar Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi staŭ padarunkam viernikam i turystam da budučaha jubileju — u śniežni hrodzienski Farny kaścioł adznačyć svajo 320-hodździe.