Heta nie vyzvaleńnie, a departacyja. Dulina adkazała Rudkoŭskamu
«Abiasceńvańnie namahańniaŭ amierykancaŭ pa vyzvaleńni palitviaźniaŭ — heta prajava krajniaj nieadkaznaści», ličyć fiłosaf Piotra Rudkoŭski. Byłaja palitźniavolenaja, linhvistka Natalla Dulina tłumačyć jamu, čamu jana suprać takoha vyzvaleńnia.
Halina Dzierbyš ściskaje ŭ rukach papierku, jakuju joj vydali zamiest pašparta. Vilnia, 11 vieraśnia 2025. Fota: Naša Niva
Spadaru Piotra, pavažaju Vašaje mierkavańnie, pavažaju Vašaje prava jaho vykazvać. Ale.
1. Zakładnikaŭ vyzvalajuć i viartajuć u ich siemji, da siabie dadomu abo tudy, dzie im biaśpiečna. Tut — nijakaha domu, skradzieny ŭsie dakumienty, usie! A ŭ niekatorych navat i pašparty.
2. Tak, ujavicie sabie, ja chacieła b viedać, jakoje ŭ dačynieńni da mianie pryniata rašeńnie. A pra vyzvaleńnie z turmy — jak kažuć, hladzi punkt 1.
Adčyniajucca varoty, i vyzvaleny vychodzić z usimi svaimi dakumientami, z daviedkaju pra vyzvaleńnie na volu. A dalej vyrašaje, kudy padacca. Tak prachodzić vyzvaleńnie.
3. Vy krytykujecie naš maksimalizm — usio abo ničoha. Hladzicie punkt 2, jak treba vychodzić na volu. Tak, byvaje amnistyja, i čałavieku skaračajuć častku terminu. Ale toje, što zrabili z nami, heta, na moj pohlad, zusim inšaja historyja.
Ničoha sabie kampramis!
«My vas vyzvalajem z turmy, ale vyhaniajem z domu. Idzicie, błukajcie pa biełym śviecie, domu ŭ vas ciapier niama».
Dalej Vy zhadvajecie pra pamierłych i pakalečanych palitźniavolenych. Kožny dzień, praviedzieny ŭ turmie — heta ryzyka dla zdaroŭja i žyćcia ludziej. Ja zhodnaja. Tamu ich treba adtul vyciahvać. Ja zhodnaja!
Ale! Nie tak, ź miaškom na hałavie, kab nie bačyli suki (prašu prabačeńnia), kudy ich viazuć. I ŭ kajdankach. Mała što im pryjdzie ŭ hałavu pa darozie! My ž im nie skažam, kudy my ich viaziom, a raptam my ich adviaziom u les i zakapajem, cha-cha! Voś kab nie rypalisia, a siadzieli cicha, stvareńni.
Dalej Vy nahadvajecie, što mahčymaść zastacca ŭ Biełarusi ŭ nas taki jość. I prykład Statkieviča tamu dokaz.
A jak być tym, chto zastaŭsia biez pašpartoŭ? Vy viedajecie, mnie pašancavała: u mianie zabrali ŭsio, ale viarnuli pašpart. Jość u mianie asabista (i nie tolki ŭ mianie, ale i ŭ niekatorych takich «ščaśliŭčykaŭ», jak ja) adna takaja ma-aleńkaja prablema. Ja na piensii pa ŭzroście, u mianie staž 41 hod, ja vieteran pracy. Jość piensijonnaje paśviedčańnie, usio jak treba. Z 22-ha hoda ja atrymlivała piensiju. Pryjazdžali ŭ kałoniju ludzi z FSAN, tłumačyli nam, što paśla vyzvaleńnia my pavinny pryjści da ich z daviedkaj ab vyzvaleńni, jany robiać zapyt i piensiju pieranakiroŭvajuć z našaha asabovaha rachunku ŭ kałonii ŭ bank, dzie ŭ nas adkryty śpiecyjalny piensijonny rachunak.
Dyk voś. Daviedki ab vyzvaleńni ni ŭ kaho z nas, vydvaranych, niama. Ja i takija, jak ja, pazbavilisia piensii. Ja napisała zajavu ŭ kałoniju, kab jany aformili hetuju daviedku i nakiravali jaje na adras maich blizkich, u jakich jość hienieralnaja davieranaść i jany mohuć atrymlivać maje dakumienty. Miesiac minuŭ — adkazu niama. Ale ja nie spyniusia. Bo maksimalistka, pavodle Vašaha aznačeńnia.
Finał u Vas, ja b skazała, matematyčny. Navat dla matematyki jon nadta abstrahavany. Vy pišacie: usio prosta. Maŭlaŭ, palitźniavolenaha vyzvalajuć, prymusova vyvoziać, a paźniej jon vyrašaje, viartacca jamu ŭ Biełaruś, ryzykujučy turmoj, ci zastacca tam, kudy vyvieźli, da lepšych časoŭ. Voś taki ałharytm.
A, prabačcie, moža praściej vyrašyć na miescy, pierad prymusovym vyvazam? Kab, jak kažuć, «dva razy nie ŭstavać».
A ŭ kancy Vy z dakoram tłumačycie praciŭnikam vyzvaleńnia palitviaźniaŭ uzamien na sastupki aŭtakratu: nie treba za ich, źniavolenych, heta vyrašać (pa-maksimaliscku — zaŭvaha maja), chaj sami vyrašajuć.
Pavažany Piotra, ale ž nichto nie pytajecca! Statkievič pajšoŭ u Biełaruś, a z «Biełavija» źniali (ci prypynili) sankcyi — ale ŭsio roŭna.
Vy pišacie, što sprabujecie zrazumieć łohiku praciŭnikaŭ takoha vyzvaleńnia palitviaźniaŭ — i nie razumiejecie. Ja, na žal, taksama nie razumieju Vašaj łohiki.