«Usio tak ci inakš budzie vyrašacca na poli boju». Čym budzie zajmacca novaja kiraŭnica Misii demakratyčnaj Biełarusi va Ukrainie?

Śviatłanu Šacilinu ź dziacinstva nazyvali «Śvietka-palityka» za cikaŭnaść da navin, jakija jana hladzieła razam z tatam. Hetaja cikaŭnaść nie źnikła i zaniesła doktarku pa adukacyi spačatku ŭ hramadski aktyvizm i vałanciorstva, a ciapier na pazicyju kiraŭnicy Misii demakratyčnaj Biełarusi va Ukrainie.

Śviatłana Šacilina. Fota: Abjadnany pierachodny kabiniet

Pahutaryli sa Śviatłanaj pra jaje stratehiju dapamohi biełarusam va Ukrainie i toje, čamu niama vyraznych pośpiechaŭ demsiłaŭ u hetym kirunku, sivyja vałasy, maci, zahipnatyzavanuju biełaruskim telebačańniem, i žadańnie adnavić navyk razmaŭlać pa-biełarusku. 

Śviatłana Šacilina naradziłasia i vyrasła ŭ Minsku, advučyłasia na piedyjatra. Užo amal 30 hadoŭ žyvie z mužam i dvuma synami va Ukrainie, dzie adkryła turystyčny biznes. U 2020 hodzie dapamahała suajčyńnikam, što biehli z radzimy ad represij. Da pačatku vajny Šaciliny žyli ŭ Vorzieli pad Kijevam. Z pačatkam poŭnamaštabnaj vajny Rasii suprać Ukrainy Śviatłana trapiła pad akupacyju, paźniej kaardynavała vałanciorski prajekt «Miedyčny desant». Sa śniežnia 2024-ha była namieśnicaj kiraŭnika demakratyčnaj misii Hienadzia Mańko.

«Tramp — nieardynarny čałaviek»

«Naša Niva»: Jak vam jak biełaruscy, jakaja daŭno žyvie va Ukrainie, zapuščany praces pieramovaŭ Pucina z Trampam i zvanok Łukašenku?

Śviatłana Šacilina: Ja dumaju, što ŭsio tak ci inakš budzie vyrašacca na poli boju. Jakaja budzie situacyja na froncie, tak i buduć pavodzić siabie palityki. Ciapier raskład tam nie najlepšy, jak i va ŭkrainskim hramadstvie. Niama takoha, jak u 2022 hodzie, kali zbroju razdavali prosta na vulicach i byli čerhi ŭ vajenkamaty. Na moj pohlad, tut nie ŭ małoj stupieni vina ŭłady, jakaja nie zmahła ŭtrymać entuzijazm, kab kožny čałaviek adčuvaŭ, što jon patrebny dziaržavie ŭ hety momant. Ludzi siońnia stomlenyja. Ale nie ŭsie, viadoma, bo ŭkrainskaje hramadstva vielmi roznaje, jano składajecca z roznych pazłaŭ.

Zialenskamu, kaniečnie, vielmi niaprosta. Tamu što za im tyja, chto jaho abiraŭ, i jany kažuć jamu: «Ty nie možaš zdać ni kavałka ŭkrainskaj ziamli, inakš navošta našy braty, siostry, našy ludzi i pabracimy zahinuli? Navošta jany ŭ pałonie?» A ź inšaha boku składvajecca situacyja, u jakoj jon musić zdabyvać takija resursy, jakija b dapamahli Ukrainie źmianić situacyju na linii frontu. Jon tut jak na raściažcy.

Plus Tramp — nieardynarny čałaviek. Sama Amieryka zaraz palityčna bolš nieadnarodnaja. Takija časy, kali nie možaš skazać upeŭniena, što budzie zaŭtra. 

«NN»: Zvarot da Łukašenki «mistar prezident» i čyrvonaja darožka dla Pucina vas emacyjna nie čaplaje?

SŠ: Ja absalutna ŭpeŭnienaja, što heta hulni rozumaŭ i roznych mientalnaściaŭ. Prezident Złučanych Štataŭ nibyta pavinien adstojvać demakratyčnyja pryncypy, ale kali b mianie paprasili apisać Trampa adnym słovam, ja b skazała «ździełka». 

«NN»: Aficyjna vaša pryznačeńnie na pasadu kiraŭnicy Misii demakratyčnych sił Biełarusi ŭ Kijevie było ahučana 9 žniŭnia na kanfierencyi «Novaja Biełaruś». Niešta ŭžo ŭ vašym žyćci źmianiłasia z novymi abaviazkami?

SŠ: U mianie stała jašče mienš svabodnaha času.

Pry hetym u častki biełarusaŭ jość takaja pazicyja, što, maŭlaŭ, raz ciabie pryznačyli, ty nam vinny i musiš usio zrabić za nas. Taki saviecki padychod, i jon mnie niablizki. Ja mahu być pobač, mahu vykarystoŭvać svaju novuju pasadu jak mahčymaść adčynić peŭnyja dźviery. Ale kožny ź biełarusaŭ va Ukrainie taksama pavinien niešta rabić. Ja mahu dapamahčy, stać pobač i pracavać razam, jak kamanda. Adzin u poli nie voin.

«Mara — realizavać łozunh «Biełarus biełarusu biełarus» va Ukrainie»

«NN»: Čym vy budziecie ciapier zajmacca ŭ pieršuju čarhu?

SŠ: Spačatku zrazumieć, što praktyčna adbyvajecca ŭ roznych «mini-supolnaściach» biełarusaŭ va Ukrainie — vajskovych, cyvilnych, vałanciorskich, kulturnych… Praskanavać realnaść. Dla hetaha sustrecca asabista. Zrazumieć, što zaminaje i što atrymlivajecca. Čyj paśpiachovy dośvied treba prasoŭvać i maštabavać. A jakija pamyłki nie varta paŭtarać. I mara — heta realizavać łozunh «biełarus biełarusu biełarus» va Ukrainie.

U nas užo była sustreča z častkaj biełaruskich dobraachvotnikaŭ. Na žal, ich było niašmat, nie z roznych padraździaleńniaŭ, ale heta pačatak. Jašče była sustreča ŭ Lvovie — tam taksama było niašmat ludziej.

Karaciej, pieršy krok — znajomstva ź ludźmi. Ź jaho i pačynaju.

«NN»: Vašu pasadu raniej zajmaŭ Hienadź Mańko, vy byli jaho namieśnicaj. Spadar Mańko niejak kazaŭ, što hałoŭnaj pryčynaj niaŭdač biełaruskich demsiłaŭ va Ukrainie źjaŭlajecca niepasredna ŭkrainski bok i «chaładok u znosinach». Vy tut zhodnyja?

SŠ: Heta daroha z dvuchbakovym rucham. I pryčyna «chaładku» z boku ŭkrainskaj ułady, na moj pohlad, nie ŭ słovie «demakratyčnyja», a ŭ słovie «biełaruskija». Ja sama ŭsio jašče pamiataju, adkul na mianie išli tanki — ź Biełarusi. I kalektyŭnuju adkaznaść usich biełarusaŭ nichto nie admianiaŭ. Tamu sapraŭdy jość peŭnyja składanaści ŭ dyjałohu z ukrainskaj uładaj. Ale treba razumieć — pa-pieršaje, my nie možam ničoha patrabavać, tamu što znachodzimsia nie ŭ svajoj krainie.

Pa-druhoje, ukrainskaja ŭłada budzie vyrašać prablemy, kali joj buduć zrazumiełyja našy arhumienty — što kankretna my prapanujem. Bo siońnia kraina zaniataja adnoj hałoŭnaj zadačaj — vajnoj. I kali my, umoŭna, prapanujem peŭnyja źmieny, patłumačyŭšy pry hetym, što dziakujučy im u vas va Ukrainie pavialičycca kolkaść dobraachvotnikaŭ, tady pracesy mohuć pajści chutčej.

Kali vy chočacie sapraŭdy vyrašyć prablemu, treba z hałavoj tudy zaleźci, zrazumieć, dzie jość miescy, u jakich možna niešta prapanoŭvać, aformić usio heta — i tolki tady prezientavać.

A sustrecca z deputatami i skazać: «U nas jość prablemy z dobraachvotnikami», — nieefiektyŭna. Va ŭkrainskaj ułady jość prablemy i sa svaimi vajskoŭcami. A jašče i z hruzinskimi, i z rasijskimi, i z čačenskimi. Na moj pohlad, treba źmianić jakaść supracoŭnictva.

«NN»: A jak tak stałasia, što Misija demakratyčnaj Biełarusi prysutničała va Ukrainie jaki hod, ale pa fakcie my dahetul sutykajemsia z tym, što, naprykład, śpiavačka Marharyta Laŭčuk, jakaja naradžaje syna ad ukrainca, nie moža adrazu dać synu imia i atrymać dziciačyja vypłaty, sama ž zastajecca biez opcyi adkryć IP. Zastajecca bieźlič biurakratyčnych prablem i ŭ biełaruskich dobraachvotnikaŭ.

SŠ: Uvieś hety čas biełaruski bok nabyvaŭ dośvied. Razumiejecie, Ukraina — heta jašče nie Jeŭropa. Heta demakratyja, jakaja tolki naradžajecca. Tamu patrabavać ad ukrainskaj ułady taho, što možna patrabavać ad polskaj ci litoŭskaj, mienš vypadaje. Dy i chiba ŭ Polščy ci Litvie ŭ biełarusaŭ niama prablem ź lehalizacyjaj? Prytym što heta ŭžo aformlenyja jeŭrapiejskija krainy, i tam jość cełyja instytucyi, pradstaŭlenyja biełaruskimi demakratyčnymi siłami.

Heta ŭsio niachutki praces, na žal. Ukrainskaja ŭłada ŭpieršyniu ŭ žyćci kantaktuje z demakratyčnymi siłami, jakija nie majuć paŭnavartasnaj jurydyčnaj aformlenaści. Skazać, što heta dypłamatyčnaje pradstaŭnictva ŭ kłasičnym vyhladzie, składana.

Ja spadziajusia (nie harantuju, ale spadziajusia), što moj amal 30-hadovy dośvied pražyvańnia va Ukrainie tut budzie karysny. Bo ja ŭžo dobra razumieju mientalnaść i ŭkrainskaha čynoŭnika, i palityka. Ukrainski palityk zaležyć ad ukrainskaha hramadstva. A ŭkrainskamu hramadstvu treba tłumačyć, što biełarusy nie ŭsie adnolkavyja — šmat biełarusaŭ za prajeŭrapiejskuju budučyniu.

U lutym 2022 hoda ja na svaje vočy bačyła jak z boku Biełarusi laciać viertaloty na aeraport Hastomiela. A ŭžo 3 sakavika fizična pabačyła BTRy i sałdat. Ja taksama ŭpieršyniu ŭ žyćci apynułasia ŭ takoj situacyi. I ja nie viedała, što mnie rabić. Jak ja siabie pavinna adčuvać? Prajšoŭ čas, i ciapier ja spakojna hladžu ŭ vočy i kažu, što ja biełaruska. Čamu? Tamu što ja viedaju biełarusaŭ-vałancioraŭ, jakija šmat zrabili. Jość brend pałka Kalinoŭskaha. Biełarusy musili zrabić peŭnyja dziejańni i, na žal, zapłacić dziasiatkami žyćciaŭ za toje, kab im prosta nie plavali ŭ vočy. Kab my mahli adkryć rot i nas prosta pačali słuchać.

Vorziel, pačatak akupacyi, luty 2022 hoda. Fota z asabistaha archiva hieraini

«NN»: Što ŭ pryjarytecie ŭ vašaj pracy budzie ahułam?

SŠ: Ja pasprabuju pajechać dalej i pasustrakacca z aktyŭnymi biełarusami jak minimum u haradach-miljońnikach: Adesie, Charkavie, Kijevie. Kab spytać vočy ŭ vočy, čym maja misija moža być karysnaj, dzie ja mahu stać pobač i dapamahčy. Jak lekar pa adukacyi ja viedaju, što treba spačatku sabrać skarhi, potym pastavić dyjahnaz i paśla tolki lačyć.

Na kanfierencyi «Novaja Biełaruś» spadarynia Śviatłana Cichanoŭskaja pradstaviła mianie publična i skazała, što majo asnoŭnaje zadańnie jak kiraŭnicy misii — heta dypłamatyčnaja praca, praca z cyvilnymi i z dobraachvotnikami, i što ja pavinna pradstaŭlać i Kabiniet, i Ofis va Ukrainie. Ale ciapier ja chaču atrymać papieru na błanku Ofisa ci APK, dzie heta budzie napisana. Zrazumieć, ci moža ŭ mianie być kamanda, ci maju ja niejkija biudžety ci nie. Jaki jurydyčny status u nas budzie va Ukrainie — kab nie prosta Śvieta Šacilina chadziła ź vizitkaj.

Mnie treba čas — niedzie 2-3 miesiacy dla taho, kab zrazumieć, jak usia sistema pracavała raniej, što było zroblena. I ŭ mianie jość papiarednija damoŭlenaści, što mnie pieradaduć infarmacyju pra minułyja ruchi, kab ja nie adkryvała Amieryku.

Važna dadać, što ja nie pryjšła siudy dla taho, kab zarablać hrošy, ja bolš za 30 hadoŭ zarablaju na siabie sama.

Śviatłana — druhaja źleva na kanfierencyi «Novaja Biełaruś». Fota: Abjadnany pierachodny kabiniet

«Pierad vajnoj ja dumała: narešcie naładziła ŭsie pracesy, ciapier pierastanu pracavać 25 na 7, budu troški žyć»

«NN»: Da vajny ŭ vašaj turystyčnaj kampanii Delfa Tour było siem supracoŭnikaŭ, ciapier abjomy źmienšylisia i vy zajmajeciesia ŭsim adna. Vam chapaje hrošaj na žyćcio?

SŠ: Ja śpiecyjalistka ŭ vielmi vuzkim siehmiencie — kirunkach u Hrenłandyju, na Farery, u krainy Skandynavii. I ŭ mianie jość stałyja klijenty. Jasna, što ciapier nie tyja abjomy, jakija byli raniej, ale na žyćcio chapaje. Nie tak, kab ažno na ikru, ale chapaje.

Kaniečnie, ciažka było pryniać, što kampanii, jakuju ty budavała bolš za 20 hadoŭ, bolš niama. Pierad vajnoj ja jak dumała: narešcie naładziła ŭsie pracesy, u mianie ŭsio dobra, ciapier pierastanu pracavać 25 na 7, budu troški žyć. Ale ŭ žyćcia na mianie byŭ inšy płan.

Fota z asabistaha archiva hieraini

«NN»: Jakim čynam vy ciapier budziecie pryjarytezavać biznes i palityku? Plus vy ž jašče vałanciorstvam zajmajeciesia.

SŠ: Ja dla siabie vyrašyła, što demakratyčnaja misija va Ukrainie budzie dla mianie hałoŭnym pryjarytetam. Toje, što tyčycca vałanciorstva, — heta źviazanyja ź misijaj rečy. Naprykład, chutka na zachadzie Ukrainy budzie adbyvacca padzieja dla ŭkrainskich vałancioraŭ i vajennych vieteranaŭ, tudy ž pryjeduć niekalki biełarusaŭ. I voś u mianie ideja: ja pryjdu tudy z knižkaj pra žanočuju kamieru na Akreścina.

Maja misija budzie ŭ tym, kab uvieś čas raspaviadać, što biełarusy jość roznyja. Jość prajeŭrapiejskija, jość tyja, dla jakich nie maje značeńnia, dzie i jak žyć, a jość taja častka, kaho ja dla siabie nazyvaju «režym Łukašenki». Tyja, chto Łukašenku absłuhoŭvaje. Jak pradstaŭnik misii ja mahu farmiravać peŭnuju dumku va ŭkrainskim hramadstvie pra toje, što ŭ bolšaści svajoj biełarusy prahnuć jeŭrapiejskaha vybaru.

I kab było razumieńnie va ŭkrainskim hramadstvie, što biez volnaj, demakratyčnaj, prajeŭrapiejskaj Biełarusi nie budzie spakoju na miežach Ukrainy.

Moj pieršy vałanciorski prajekt «Mieddesant» taksama daŭ mnie mahčymaść padčas 17 vyjezdaŭ na deakupavanyja terytoryi raspaviadać, što ja biełaruska, što mnie soramna za toje, što robić Łukašenka, ale ja pryjechała dla taho, kab dapamahčy.

Vałanciorstva ŭ «Miedyčnym desancie». Fota z asabistaha archiva hieraini

«NN»: Vy niejak zhadvali, što na fonie vajny ŭ vas niaprostaja kamunikacyja z maci. Niešta źmianiłasia?

SŠ: Ja nie razmaŭlaju ź joj zaraz jak z hramadziankaj, skažam tak. Na prykładzie maci ja razumieju, što jość častka ludziej, jakim praściej «jeści» toje, što im dajuć. Im kažuć: «Voś heta vorah naš, jany tam banderaŭcy». Pryčym nichto ź ich nie viedaje, što heta za čort z chvastom, jakoha nazyvajuć «banderaviec». Maci prosta pačynaje razmaŭlać słovami z televizara. I ty pytaješ:

«Mama, ty mnie nie vieryš? Ja ž tvaja dačka». Akramia taho, jany ž z tatam pryjazdžali da nas niekalki razoŭ, niekalki miesiacaŭ žyli va Ukrainie. Ale ž u televizary kažuć voś tak. A kab sfarmavać alternatyŭny punkt hledžańnia, treba prykłaści peŭnyja namahańni.

Karaciej, ja pierajšła z maci na humanitarnuju častku. Heta fizična maja mama, joj užo bolš za 80 hadoŭ, ja jaje starajusia dadatkova nie turbavać, bo nie pryjechać, nie dapamahčy na adlehłaści narmalna nie mahu.

Padrychtoŭka ježy dla sałdataŭ. Fota z asabistaha archiva hieraini.

«Starejšy syn jašče va USU»

«NN»: Čym siońnia zajmajucca vaš muž i syny (na pačatku vajny syny adrazu pajšli abaraniać krainu)?

SŠ: Muž pracuje sam na siabie. Jon u mianie čałaviek, jaki ŭmieje pravilna skłaści kancepcyju niejkaj spravy, i tak jon dapamahaje roznym biznesam składać hetuju kancepcyju. Akramia hetaha, jon piša vieršy. U jaho było vydadziena niekalki knižak. Ale jon piša pa-rusku, tamu heta takaja niaprostaja tema zaraz.

Što tyčycca synoŭ, to małodšy pracuje na zamiežnuju kampaniju anłajn, a starejšy ŭsio jašče va USU. Čakańnie sihnałaŭ ad syna paśla zadańniaŭ vielmi vymotvaje. Jak ja kažu, ja ŭžo farbujusia kožnyja try tydni, tamu što ŭsia sivaja.

Śviatłana z mužam i dziećmi. Fota z asabistaha archiva hieraini

«NN»: Strašna za syna, a jakija epizody vajny jašče adbilisia na vas najbolš?

SŠ: Ja tak uładkavanaja, što mahu nazvać siabie kryzis-mieniedžaram. Kali situacyja kryzisnaja, ja mabilizujusia. I siońnia hladzieć na toje, što ja rabiła jašče ŭčora, mnie bolš strašna, čym kali ja była niepasredna pahružanaja ŭ situacyju. Zaŭsiody zhadvaju, jak pasyłała rasijskich vajskoŭcaŭ, što išli pa našaj vulicy, śledam za ruskim vajskovym karablom — jany ž mahli mianie zastrelić!

Čytajcie taksama: «Ruskija sałdaty, vas doma nie kormiać?» Raskaz biełaruski, čyje syny abaraniajuć Kijeŭ

Kali my ŭpieršyniu pajechali ŭ Chierson z «Mieddesantam», jak prajšli dva tydni paśla deakupacyi, ja adčuła bol unutry. Dla mianie heta jak niejkaja Chatyń vyhladała. My ŭjazdžajem u viosku, a tam prosta reštki ad trub piačnych. Niama chat, usio razburana, i tolki niejki dziadula idzie z sabakam. Ty razumieješ, što ŭ ludziej nie zastałosia ničoha — heta było vielmi žudasna.

«NN»: U 2022-m vy kazali, što vam soramna mieć biełaruski pašpart, što vy ŭžo vyrašylisia atrymać ukrainskaje hramadzianstva. Niešta źmianiłasia?

SŠ: Siońnia ja adčuvaju, što ja biełaruska. U mianie jość padstavy dla honaru — ja hanarusia toj častkaj biełarusaŭ, jakija pakazali, što jany hodnyja. U mianie dahetul biełaruski pašpart, i ja nie rabiła nijakich krokaŭ dla taho, kab lehalizavać siabie ź inšym.

Viedajecie, heta hučyć dziŭna, ale zbolšaha ŭkraincy i ich samaśviadomaść, pavaha da kultury navučyli mianie być biełaruskaj.

Moj starejšy syn, choć i pažyŭ u Biełarusi paru hadoŭ, taksama kaža, što jon biełarus. Małodšy ŭžo chutčej kasmapalit, čałaviek śvietu, jak i jaho tata.

«NN»: Zdaralisia za apošni čas situacyi, kali biełaruski pašpart pravakavaŭ dla vas niepryjemnaści va Ukrainie?

SŠ: Unutrana zaŭsiody nie vielmi pryjemna, kali, naprykład, ja pierasiakaju miažu i dastaju biełaruski pašpart. U hety momant ty nie hanaryšsia hetaj siniaj knižkaj. Hety pašpart aŭtamatyčna kaža, što ja naležu da dziaržavy Respublika Biełaruś, jakaja źjaŭlajecca suahresaram u vajnie. Štoraz ja idu na sumoŭje sa słužbaj biaśpieki. Tam ja ŭžo mahu spakojna raskazać, chto ja i čym zajmajusia, i ŭžo na hetym etapie nijakich niepryjemnych adčuvańniaŭ niama.

Ci ja chaču źmianić hetuju knižku? Tak. Ale pakul «śviet» nie prydumaŭ jak. Prajekt pašparta Novaj Biełarusi dobry, ale za dakumientam pakul niama jurydyčnaj siły. Jon nie źjaŭlajecca ni treveł-dakumientam, ni humanitarnym. Ale biełarusy — razumnyja, i prajekt novaha pašparta adnojčy abaviazkova transfarmujecca.

Usie biełarusy, na žal, buduć nieści na sabie niejki čas klajmo suahresii. Jak i rasijanie. Jak niemcy paśla Druhoj suśvietnaj. Ja dumaju, što nam treba vielmi ŭvažliva hladzieć na dośvied apošnich.

«NN»: Vy zhadali, što muž piša vieršy pa-rusku, ale nie moža vydavacca. Vam ža zahadali zamianić ruskamoŭnyja šyldy ŭ vašaj kampanii, a pasoł Ukrainy ŭ Polščy Vasil Bodnar niadaŭna raskrytykavaŭ ukraincaŭ, jakija prosta pajšli na kancert ruskamoŭnaha repiera ź Biełarusi Maksa Karža. Usio heta apraŭdana?

SŠ: Mnie zdajecca, u hetym kantekście biełarusy pavinny vielmi ŭvažliva sačyć za tym, jak ukrainskaja dziaržava za hetyja hady z moŭnym pytańniem raźbirałasia. I ŭziać ad ich lepšaje, pahladzieć, što było nie tak dobra, kab padobnych pamyłak nie rabić. Mova — heta pra samaśviadomaść, ale my pavinny ŭličvać i realnaść. Kali jość babula, jakoj 60 hadoŭ i jakaja ŭsio žyćcio razmaŭlała pa-rusku, a dziaržava nie zrabiła ničoha — nie prapanavała joj kursy, kab jana pačała razmaŭlać pa-ŭkrainsku, to čamu dziaržava ŭrešcie musić ad jaje patrabavać, kab jana razmaŭlała pa-ukrainsku?

Z čym ja zhodnaja dakładna? Z tym, što dziaržaŭnyja struktury, usie čynoŭniki musiać viedać rodnuju movu. Mova biznesu musić być nacyjanalnaja, adukacyja. Ale ci mahu ja ŭ pobycie razmaŭlać na luboj movie, choć na kitajskaj, choć na ruskaj? Tak, maju prava.

Niemahčyma stavicca da moŭnaha pytańnia liniejna. Ja vielmi chaču zahavaryć pa-biełarusku, naprykład. Ja svabodna čytaju i ŭsio razumieju, ale razmaŭlać pakul nie mahu. Ale ja pracuju nad hetym — štodzionna čytaju knižki na biełaruskaj uhołas. Heta ŭsio pra niachutki praces.

Nakont Maksa Karža, jak pa mnie, kožny hladač pavinien sam pacikavicca, kudy iduć padatki luboha artysta z kancerta — ci hety čałaviek dapamahaje Ukrainie navat na ruskaj movie? Bo što, u nas u akopach, ja prašu prabačeńnia, ruskaj movy niama? I my nie možam inakš stavicca da ludziej, jakija ryzykujuć svaim žyćciom, tolki tamu, što jany razmaŭlajuć pa-rusku.

Ruskaja mova nie vinavataja ŭ tym, što na joj razmaŭlaje Pucin. Heta takaja ž mova mižnacyjanalnych znosin, jak anhlijskaja.

«NN»: Čakańni, što biełaruskija dobraachvotniki pryjduć i vyzvalać Biełaruś — jak vy na heta hladzicie?

SŠ: Ja nie ekśpiertka ŭ takich pytańniach, ale jak častcy biełaruskaha hramadstva čakańni, što chtości pryjdzie — dobraachvotniki, marsijanie, jašče chtości — i zrobić za nas našu pracu, mnie nie padabajucca.

«NN»: Sustreča Zialenskaha i Cichanoŭskaj — jana jašče mahčymaja ŭ siońniašnich realijach?

SŠ: Pytańnie ŭ tym, jaki vynik my čakajem ad takoj sustrečy. Jaki mesedž pavinna hetaja sustreča nieści? Prezident ukrainskaj dziaržavy siońnia najpierš musić rabić takija zachady, jakija spryjajuć hałoŭnamu — pieramozie ŭ vajnie. Z našaha boku nie moža być tak, što my prosta pryjšli i skazali: «My chočam sustrecca». Kab što? Naprykład, kab lehalizavać va Ukrainie prademakratyčnyja siły. Kali heta taki mesedž, to davajcie rychtavać hlebu pad heta. Źbiarom usie dakumienty i paćvierdžańni taho, jak biełarusy padtrymlivali Ukrainu. Tady ŭ nas buduć arhumienty «za».

Heta moža być i bolš biaśpiečny varyjant dla Zialenskaha — naprykład, humanitarny vizit Siarhieja i Śviatłany. Biełarusy — vielmi kreatyŭnaja nacyja, i ŭ luboj situacyi moža niešta prydumać. Hałoŭnaje jašče nie zabyvać pijaryć zroblenaje, hetamu ŭsim biełarusam treba pavučycca va ŭkraincaŭ. Treba być nie takimi ścipłymi.

Śviatłana ź siamjoj biełarusaŭ, jakim jana dapamahła ŭ 2020-m

Kamientary da artykuła