«Dalej budzie zasucha». Na Paleśsi pierasychajuć bałoty, i heta moža mieć kiepskija nastupstvy

Na Paleśsi ŭžo pačali hareć tarfianiki, ale hałoŭnaja pahroza z-za pierasychańnia bałot — nie tolki pažary, ale i padzieńnie sielskahaspadarčaj vytvorčaści. Pra nastupstvy pierasychańnia bałot jak prablemy dla ŭsiaho Paleśsia, rehijonaŭ Biełarusi i Ukrainy, raskazaŭ ukrainskamu vydańniu Seeds zasnavalnik Centra «Mižrečanskaja pušča» Andrej Sahajdak. Vydańnie «Fłahštok» pryvodzić hałoŭnaje z hetaha intervju, aktualnaha i dla Biełarusi.

Na Almanskich bałotach u biełaruska-ŭkrainskim pamiežžy vady niama ŭzdoŭž usioj ekaściežki. Fota: facebook.com/alexandr.serbun

Sioleta ŭzrovień vady katastrafična nizki. Letaś było suchoje leta, asabliva jaho druhaja pałova. Vosień — biez daždžoŭ, a potym i zima była amal biez apadkaŭ. Heta vielmi nie charakternaja situacyja, adznačyŭ ekśpiert:

«Ciapier viasna, ale istotnych daždžoŭ dahetul nie było, na bałotach prykmietna źniziŭsia ŭzrovień vady. Dziakujučy niekalkim daždžlivym dniam i śniehu, jaki nienadoŭha vypaŭ, stała trochi lepš. Vada ŭ bałotach ŭsio ž ledź padniałasia, a hleba zavilhatnieła. Ale pakul hetaha niedastatkova».

Zaraz na bałocie ŭzrovień vady charakterny dla narmalnaha leta, a nie dla rańniaj viasny. A bałoty, — heta, pa sutnaści, takija reziervuary, ź jakich siłkujucca małyja reki. Bałoty ŭtrymlivajuć uzrovień hruntavych vodaŭ. Kali vada apuściłasia na bałocie, — varta čakać, što dalej budzie zasucha.

Vada ŭ kałodziežach moža znoŭ źniknuć. Takoje ŭžo było ŭ 2020 hodzie, padobnaja situacyja była i ŭ 2015-m, nahadvaje śpiecyjalist.

Hrafik uzroŭniu vady ŭ Prypiaci pa hidrapoście Mazyr u paraŭnańni ź minimumam i maksimumam za čatyry apošnija hady. Šabłon: allrivers

Razam z tym, raniej u takich maštabach źnižeńnia ŭzroŭniu vady jašče nie było. Zaraz nazirajecca adna z samych suchich viosnaŭ. I takaja situacyja nie tolki na Čarnihaŭščynie, pra jakuju najpierš havoryć Andrej Sahajdak, ale i na poŭnačy Žytomirščyny, jakaja miažuje ź Lelčyckim, Jelskim i Mazyrskim rajonami Biełarusi:

«Ciapier Paleśsie pavinna być pieraŭvilhotnienym rehijonam, mienavita adsiul vada ściakaje dalej, u pryvatnaści, pa Dniapry. Ale ciapier na Paleśsi sucha, i heta nienarmalna. Kaliści ličyłasia, što Paleśsie — heta zona praźmiernaha ŭvilhatnieńnia, tut pracesy zabałočvańnia. Ale hetaha ŭžo daŭno niama, płošča bałot skaračajecca płanamierna z kožnym hodam».

Aktualnaja situacyja na Almanskich bałotach. Fota: facebook.com/alexandr.serbun

Tamu, kali ciapier vialikich daždžoŭ nie budzie, leta budzie pahroźliva suchim, asabliva heta paŭpłyvaje na ahraryjaŭ.

Mohuć uzmacnicca i tarfianyja pažary. Ekśpiert patłumačyŭ, što pakłady torfu — heta vielizarny zapas vuhlarodu, jaki tam nazapasiŭsia za niekalki tysiačahodździaŭ. Kali torf vysychaje, jon pačynaje raskładacca, i vuhlarod vyzvalajecca. A kali ŭ takoje miesca jašče i zachodzić pažar, — nastupstvy vykidaŭ vuhlarodu ŭ atmaśfieru vielmi i vielmi vialikija.

Kamientary da artykuła