Što ŭkazvaje na vysokuju ryzyku suicydu ŭ čałavieka, jaki pra heta kaža? Adkazvaje psichijatr

U Biełarusi ŭ 2021 hodzie było ździejśniena 1907 samahubstvaŭ — dobraachvotna pajšli z žyćcia 1550 mužčyn i 357 žančyn. Samich ža sprobaŭ było kala 12800. «Naša Niva» zapytałasia ŭ psichijatarki Hanny Savickaj, jak zrazumieć, kali čałaviek realna vahajecca pamiž žyćciom i śmierciu, a kali sprabuje manipulavać asiarodździem.

Suicydalnyja namiery ŭ bolšaści vypadkaŭ byvajuć ambivalentnymi (supiarečlivymi), a hatoŭnaść da suicydu moža źmianiacca ad chviliny da chviliny, raskazvaje Hanna. Čałaviek moža vahacca pamiž žyćciom i śmierciu ŭ zaležnaści ad padtrymki, abstavin i ŭnutranaha stanu. Navat śpiecyjalist moža pamylicca ŭ prahnozie, tamu ryzykoŭna brać na siabie adkaznaść aceńvać —manipulacyja heta ci nie.

«Sapraŭdy, nie ŭsie, chto kaža pra suicyd, chočuć pamierci, ale bolšaść adčuvajuć realnyja pakuty i majuć patrebu ŭ dapamozie.

Kali my dzielim ludziej na «manipulataraŭ» i «tych, chto sapraŭdy źbirajecca pamierci» — heta robić prablemu bolš paviarchoŭnaj i moža pryvieści da abiasceńvańnia pakut asobnych ludziej i źnizić mahčymaść ich zvarotu pa dapamohu, a taksama jakraz padvysić vierahodnaść suicydalnaj sproby», — kaža jana. 

Z daśledavańniaŭ viadoma, što kala 80% ludziej, jakija ździejśnili suicyd, havaryli pra heta zahadzia, adznačaje psichijatarka. Heta značyć, što ŭsie padobnyja zajavy zasłuhoŭvajuć uvahi i surjoznaha staŭleńnia, kaža jana.

Kali ž adkazvać na pytańnie ab tym, što, akramia vykazvańniaŭ, moža ŭkazvać na vysokuju ryzyku suicydu, to možna pieraličyć nastupnyja faktary:

• častyja, kankretnyja vykazvańni pra suicyd;
• najaŭnaść płana (jak, kali, jakim sposabam);
• dostup da mahčymych srodkaŭ ździajśnieńnia suicydu (niebiaśpiečnyja miedykamienty, zbroja, vostryja pradmiety);
• suicydalnyja sproby ŭ minułym;
• depresija, inšyja psichičnyja razłady;
• pačućcio bieznadziejnaści, strata blizkaha čałavieka ŭ niedalokim minułym, inšyja kryzisnyja abstaviny;
• rezkija źmieny ŭ pavodzinach (naprykład, raptoŭny spakoj paśla doŭhaha adčaju);
• razdača rečaŭ, raźvitalnyja listy;
• złoŭžyvańnie ałkaholem, psichaaktyŭnymi rečyvami;
• adzinota, sacyjalnaja izalacyja.

Jakija dziejańni varta pradprymać u takim vypadku blizkim i ludziam navokał?

• stavicca surjozna, nie ihnaravać navat «niapeŭnyja» zajavy i tyja, jakija zdajucca manipulatyŭnymi;
• prosta pytacca: «Ty sapraŭdy dumaješ pra samahubstva?» Nie bajacca vymaŭlać heta słova ŭsłych (heta jakraz dapamahaje adkrycca i źniać napružańnie, kali jano jość). Važna zadavać pytańni pra najaŭnaść płana, vyśviatlać vybrany sposab;
• pa mahčymaści nie pakidać čałavieka ŭ adzinocie, prapanavać prafiesijnuju dapamohu;
• u situacyi, kali ryzyka vyhladaje vysokaj, ci sproba ŭžo ŭ pracesie, ci adbyłasia — vyklikać chutkuju dapamohu i špitalizavać.

Kali vy ŭ Biełarusi i adčuvajecie siabie psichałahična drenna, pamiatajcie, što ŭ krainie kruhłasutkava pracuje respublikanskaja telefonnaja «haračaja linija» pa akazańni psichałahičnaj dapamohi. «Telefon davieru» dla darosłych: 8 (017) 352-44-44, 8 (017) 304-43-70.

«Telefon davieru» dla dziaciej i padletkaŭ: 8 (017) 263-03-03.

U emihracyi raim źviartacca ŭ profilnyja arhanizacyi pa miescy žycharstva. Adzin z varyjantaŭ — słužba «Adno akno».

Kamientary da artykuła