Нідэрланды пайшлі па шляху Трампа — плануюць высылаць мігрантаў ва Уганду

Урад Нідэрландаў рыхтуе пагадненне з Угандай аб дэпартацыі дзясяткаў мігрантаў, якім было адмоўлена ў прытулку. Гэтая ініцыятыва практычна капіруе пагадненне, якое нядаўна заключыла з той жа Угандай адміністрацыя Дональда Трампа.

Жыхары перапоўненага цэнтра для бежанцаў у Тэр-Апелі, на поўначы Нідэрландаў. Фота: Peter Dejong / AP Photo

Як паведаміў міністр міграцыі і замежных спраў Нідэрландаў Дэвід ван Вел у інтэрв'ю Financial Times, ужо ў наступным годзе ва Угандзе можа запрацаваць «транзітны цэнтр», куды будуць накіроўваць людзей. Нягледзячы на ўпэўненасць урада ў законнасці сваіх дзеянняў, міністр прызнаў, што праект сутыкнецца з юрыдычнымі выклікамі.

«Пагадненне адпавядае міжнароднаму, еўрапейскаму і нашаму нацыянальнаму заканадаўству… Але, безумоўна, спачатку яно будзе аспрэчана ў судзе, і тады мы ўбачым, ці вытрымае яно праверку», — заявіў ван Вел.

Ключавым аспектам пагаднення, па словах міністра, з'яўляецца захаванне правоў чалавека. Для кіравання цэнтрам на месцы плануецца прыцягнуць профільныя міжнародныя арганізацыі — Агенцтва ААН па справах бежанцаў і Міжнародную арганізацыю па міграцыі.

Як адзначае FT, нідэрландская ініцыятыва не з'яўляецца ўнікальнай. Яна нагадвае пагадненне, заключанае прэзідэнтам Дональдам Трампам з Угандай у жніўні гэтага года. Па ім Кампала пагадзілася прымаць асоб, якім адмовілі ў прытулку ў ЗША. Аднак існуе прынцыповае адрозненне: Вашынгтон не планаваў прыцягваць да працэсу ніякія агенцтвы ААН.

Уганда, са свайго боку, выставіла ўмовы: краіна гатовая прымаць выхадцаў з Афрыкі без судзімасцей, якія не будуць выкарыстоўваць тэрыторыю Уганды для палітычнага актывізму. Непаўналетнія без суправаджэння дарослых і асобы з крымінальным мінулым пад дзеянне праграмы не падпадуць.

Асобна было адзначана, што прадстаўнікоў ЛГБТК+ супольнасці не будуць высылаць ва Уганду, каб абараніць іх ад дыскрымінацыйных законаў гэтай краіны, дзе за гомасексуальныя адносіны прадугледжана пажыццёвае зняволенне ці нават смяротнае пакаранне.

Галоўная мэта праекта — стварыць эфектыўны механізм вяртання мігрантаў, якія не маюць права заставацца ў Еўропе. Паводле даных Еўракамісіі, толькі каля 20% асоб, якім адмовілі ў прытулку ў ЕС, вяртаюцца на радзіму.

«Нам трэба гарантаваць, што людзі, якія не маюць права заставацца тут, у Еўропе… сапраўды з'язджаюць», — сказаў ван Вел.

Паводле задумы міністра, пілотны праект будзе ў першую чаргу накіраваны на выхадцаў з краін, што мяжуюць з Угандай, або знаходзяцца побач.

Менавіта гэты факт і ставіць пад сумнеў эфектыўнасць усяго пагаднення. Рэч у тым, што афіцыйная статыстыка паказвае: асноўныя групы мігрантаў, якіх Нідэрландам не ўдаецца вярнуць на радзіму, паходзяць зусім з іншых краін: Украіны, Турцыі, Алжыра, Марока і Сірыі.

У адказ на гэта міністр заявіў, што праект мае не толькі практычную, але і псіхалагічную мэту — стаць «стрымліваючым фактарам». «Калі вам адмовілі ў прытулку, вы павінны з'ехаць добраахвотна. Калі не, то вас адправяць ва Уганду», — растлумачыў ён, дадаўшы, што людзі «становяцца больш гатовымі да супрацоўніцтва, калі ўжо знаходзяцца за межамі Еўропы».

Праваабаронцы і шэраг экспертаў па міграцыі раскрытыкавалі падобныя схемы, выказваючы занепакоенасць магчымымі парушэннямі правоў чалавека. На думку крытыкаў, было б значна больш эфектыўна ўкладаць сродкі ў развіццё міграцыйнай інфраструктуры непасрэдна ў Еўропе.

Міністр ван Вел адмовіўся назваць, у якую суму абыдзецца стварэнне «транзітнага цэнтра» ва Угандзе.

Як адзначае FT, Нідэрланды сталі другой краінай ЕС, якая заключыла падобнае пагадненне з трэцяй краінай. Першай была Італія, якая ўжо накіроўвае мігрантаў у спецыяльны цэнтр у Албаніі. Гэта сведчыць пра агульнаеўрапейскі трэнд на ўзмацненне жорсткасці міграцыйнай палітыкі.

Каментары да артыкула