«Першыя месяцы я плакала». Супрацоўніца пункта выдачы заказаў — пра штрафы, абразы і перапрацоўкі
Праца супрацоўнікаў пунктаў выдачы заказаў (ПВЗ) здаецца лёгкай: сядзі, выдавай пасылкі, часам размаўляй з кліентамі. Але неаплачаныя перапрацоўкі, драконаўскія штрафы, канфлікты з пакупнікамі і фізічна цяжкая праца кажуць пра адваротнае. Журналіст MYFIN пагутарыў з Вікторыяй (імя зменена па просьбе гераіні), якая працуе на ПВЗ паўтара года.
Ілюстрацыйны здымак. Фота: Fleepik
Міф 1. Працаваць на ПВЗ лёгка
Вакансія супрацоўніка пункта выдачы прываблівае як мінімум нізкімі патрабаваннямі да кандыдата. Уладкавацца сапраўды лёгка: вас возьмуць нават без адукацыі. Складанасці пачнуцца крыху пазней, а для пачатку трэба прайсці стажыроўку (як гэта звычайна бывае, праца падчас стажыроўкі не аплачваецца). Звычайна стажыроўка доўжыцца пяць дзён, але Вікторыі спатрэбілася дзесяць на тое, каб разабрацца з праграмай.
— Я баялася няправільна націснуць кнопачкі на ноўтбуку, можна ж выдачу правесці не таму кліенту. Калі тавар акажацца незваротным (напрыклад, ніжняя бялізна, — заўв. аўтара), прыйдзецца заплаціць за яго са сваёй кішэні, — кажа дзяўчына.
Абед нібыта ёсць, але яго няма
Графік — біч супрацоўнікаў выдачы, дзе працуе Вікторыя.
— Змену 12 гадзін вытрымаць нялёгка, асабліва калі не атрымліваецца знайсці час на перадышку. Мы можам зачыніцца на 10‑15 хвілін, калі няма людзей, але на перакус і паход у туалет гэта вельмі мала, — тлумачыць Вікторыя. — Такія «перапынкі» дазволена рабіць кожныя дзве гадзіны, але на практыцы ў мяне не заўсёды атрымліваецца знайсці на іх час. Першыя месяцы я плакала.
Магчымыя перапрацоўкі
Згодна з кантрактам, працоўны дзень супрацоўніка ПВЗ доўжыцца з 10:00 да 21:00. Аднак часам Вікторыя прыходзіць раней за пачатак працоўнага дня і сыходзіць пазней, чым прапісана ў дакументах.
Да адкрыцця ПВЗ дзяўчына павінна паспець разабраць ранішні прыём, інакш уладальнік ПВЗ аштрафуе яе на 25 рублёў.
У кіроўцаў ёсць ключы ад пунктаў, таму яны прывозяць тавар кругласутачна. Усе прывозы на працягу дня я павінна прымаць у вольны ад выдачы заказаў час. Калі машына, напрыклад, прыязджае ў 20:55 — я прымаю дастаўку, з-за гэтага часам затрымліваюся на працы.
Варта ўдакладніць, што на кожным пункце могуць быць свае правілы — гэта значыць, на іншых ПВЗ можа не быць ні перапрацовак, ні штрафаў.
Міф 2. Праца на ПВЗ не прадугледжвае фізічнай працы
Часта на ПВЗ, пра які расказвае Вікторыя, на змене працуе адзін чалавек. А скрынкі з заказамі не заўсёды лёгкія.
— Нядаўна прывезлі драўляныя стэлажы і цэлы халадзільнік. Мне дапамагаюць кіроўцы. Яны ўваходзяць у становішча і пытаюць, куды паставіць, калі ёсць нешта цяжкае. Адзін раз на наш ПВЗ замовілі дзве гіры па 20 кілаграмаў. Вядома, я фізічна не змагла іх падняць. Папрасіла чалавека, які іх замовіў, зайсці на склад і самому забраць іх.
У перыяды распродажаў («чорная пятніца», Новы год, школьны сезон) нагрузка на супрацоўнікаў ПВЗ узрастае ў разы. Калі выходзіш дапамагчы калегу не ў сваю змену, то плату павялічваюць у 1,5 раза. Але калі працуеш па графіку, то дадатковая выплата не належыць, нават калі працаваць даводзіцца больш.
Міф 3. Ніякай матэрыяльнай адказнасці
Адна з галоўных рызык работніка ПВЗ — не ўбачыць брак у тавары і прыняць яго як цэлы.
— Калі я толькі пачынала працаваць у сакавіку 2024 года, з мяне спісалі каля 300 рублёў за тое, што не дагледзела і прыняла брак, не пазначыўшы, што з таварам ёсць праблема. Хацелася людзей адпускаць хутчэй, каб не было чэргаў. Недзе згарнула і паклала не так вяртанне, недзе забылася пазначыць бракаваную рэч. Кіраўніцтва кажа нам усё гэта аплачваць самастойна.
Таксама можа прыляцець ад галоўнага склада штраф за сапсаваны тавар. Нібыта тавар сапсавалі мы самі ў сябе на ПВЗ. У нас ёсць адмыслова навучаны чалавек, які аспрэчвае прэтэнзіі склада, падае відэаматэрыялы з камер. Калі нашай віны ў браку тавару няма — вылічэнняў не будзе.
Ёсць яшчэ адна класічная гісторыя: кліент бярэ адзенне ў прымерачную, не праверыўшы тавар загадзя. Ужо ў прымерачнай бачыць дзірку і з-за гэтага адмаўляецца аплачваць тавар. Мне даводзіцца тлумачыць, што калі ён зараз не забярэ пакупку, то з мяне спішуць гэтую суму. Але большасць усё роўна пачынаюць крычаць і абурацца.
Дарэчы, у аб'явах зарплата на ПВЗ звычайна паказваецца ў раёне 1500—1600 рублёў да выліку падаткаў. Але пасля ўсіх вылічэнняў яна рэдка перавышае 1200 рублёў.
Міф 4. Гэта спакойная праца
Супрацоўнікі часта становяцца «громаадводам» для незадаволенасці кліентаў, звязанай з якасцю тавару, тэрмінамі дастаўкі або працай самога маркетплейса. Як спраўляцца са стрэсам? Вікторыя адзначае, што досвед дапамагае хутка арыентавацца ў сітуацыі. Спачатку яна заўсёды спакойным тонам спрабуе растлумачыць правілы пункта выдачы, але калі гэта не дапамагае — павышае голас.
— Вас за гэта не штрафуюць?
— Не, у спрэчных сітуацыях глядзяць па камерах, як усё было. Калі кліент сам пачынае канфлікт — да супрацоўніка не ўзнікае пытанняў.
— А ёсць станоўчы досвед зносін?
— Насамрэч, адэкватных людзей нашмат больш. Бывала, я дапамагала аформіць заяўку — і ў падзяку мне дарылі шакаладку. Адзін раз пад канец змены мне кліенты прынеслі шашлык. Яны ўбачылі, што прыехаў грузавік, і мне давядзецца затрымацца на працы, таму вырашылі пачаставаць. Вельмі прыемныя дробязі.
Нягледзячы на магчымасць пазнаёміцца з людзьмі з розных сфер, праца на ПВЗ далёка не пра «лёгкія грошы». Гэта стрэсавая, фізічна знясільваючая дзейнасць з высокай матэрыяльнай адказнасцю і нефіксаваным графікам.
Парады будучым супрацоўнікам
Хочаце працаваць на ПВЗ? Вікторыя склала рэкамендацыі.
Не бойцеся пытацца ў кіраўніцтва пра сістэму штрафаў і як яны аспрэчваюцца.
Будзьце гатовыя, што ваш графік будзе вельмі ўмоўным, хоць гэта залежыць ад уладальніка ПВЗ.
Адстойвайце сваю пазіцыю, калі разумееце, што віны вашай няма. Асабліва пры ўзаемадзеянні з кліентамі.
Абавязкова ўдакладняйце пра даплаты за перапрацоўкі і дапамогу ў экстранных сітуацыях; такія даплаты могуць быць не на ўсіх ПВЗ.