У Будапешце, нягледзячы на забарону, з рэкорднай колькасцю ўдзельнікаў прайшоў ЛГБТ-прайд
У цэнтры Будапешта 28 чэрвеня адбыўся ЛГБТ-прайд, нягледзячы на афіцыйную забарону з боку паліцыі. Паводле арганізатараў, на марш сабралася ад 180 да 200 тысяч чалавек — што стала рэкорднай колькасцю для Будапешцкага прайда. Ранейшая максімальная ўдзельнасць не перавышала 35 тысяч чалавек.
Паводле арганізатараў, на марш сабралася ад 180 да 200 тысяч чалавек. Фота: Balint Szentgallay / NurPhoto via Getty Images
Забарона была абгрунтавана прыняццем у сакавіку 2025 года закона, які забараняе «прапаганду ЛГБТ» сярод непаўналетніх, і меркаваннем паліцыі, што немагчыма гарантаваць адсутнасць дзяцей на маршруце маршу. Аднак мэр Будапешта Гергей Карачонь, які прадстаўляе апазіцыйную партыю «Дыялог — Партыя зялёных», заявіў, што марш не патрабуе асобнага дазволу, бо арганізуецца гарадской радай.
Прайд адбыўся без сілавога ўмяшання, як і абяцаў прэм'ер-міністр Віктар Орбан, хоць напярэдадні ён папярэдзіў пра «юрыдычныя наступствы» для ўдзельнікаў.
Орбан падкрэсліў, што хоць паліцыя мае права разганяць незаконныя мерапрыемствы, «Венгрыя — цывілізаваная краіна, у нас грамадзянская супольнасць. Мы не шкодзім адно аднаму».
Ён адначасова даў зразумець, што ўлады могуць скарыстаць тэхналогіі распазнавання твараў для ідэнтыфікацыі ўдзельнікаў. Арганізатарам пагражае да аднаго года зняволення, удзельнікам — штраф да 200 тысяч форынтаў (каля 500 еўра).
У гэтым годзе прайд стаў міжнароднай падзеяй — у ім удзельнічалі прадстаўнікі больш чым 30 краін, у тым ліку палітыкі: міністр культуры Іспаніі, мэры Амстэрдама і Бруселя, былы прэм'ер Ірландыі. Гэта звязана з ростам крытыкі ў адрас венгерскага ўрада.
У маі 2025 года 17 краін ЕС, уключаючы Нямеччыну і Францыю, заклікалі Еўракамісію пакараць Венгрыю за прынятыя абмежаванні.
Старшыня Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляен заклікала Орбана не перашкаджаць правядзенню прайда, на што той адказаў заклікам да цэнтральных органаў ЕС «не ўмешвацца ў праваахоўную сферу» краін ЕС.
Людзі збіраюцца на Марш Гонару ў Будапешце, Венгрыя, 28 ліпеня. Фота: Balint Szentgallay / NurPhoto via Getty Images
Віктар Орбан і яго кіроўная партыя «Фідэс» з 2010 года паслядоўна праводзяць непрыхільную палітыку адносна ЛГБТ-супольнасці. Закон аб забароне «прапаганды ЛГБТ» быў прыняты ў 2021 годзе, у 2020 годзе забаранілі ўсынаўленне для аднаполых пар, а з 2012 года ў Венгрыі забаронены аднаполыя шлюбы, хоць зарэгістраваныя партнёрствы дазволены з 2009 года. У перыяд з 2009 па 2024 год гэтым скарысталіся больш за 1500 пар.
Арганізатары і ўдзельнікі разглядаюць прайд як форму супраціву дзяржаўнай дыскрымінацыі і спробу сцвердзіць правы ЛГБТ-супольнасці ва ўмовах нарастаючага ціску.