U Lachavičach pachvalilisia kopijaj histaryčnaha zamka, jakaja musić pryciahnuć turystaŭ — čatyry budki bolš nahadvajuć prybiralni
Pabudavać «kopiju ŭ minijaciury» vyrašyli paśla šmatlikich zvarotaŭ miascovych žycharoŭ z prośbaj adznačyć miesca, dzie raźmiaščałasia mahutnaja fartecyja XVI — XVIII stahodździaŭ. U vyniku ni miesca, ni architektura čarhovaha tvora kamunalnaha ŭparadkavańnia ničym nie nahadvajuć histaryčny abjekt.
Tvor kamunalnaha ŭparadkavańnia, jakoje miascovyja čynoŭniki vydajuć za kopiju miascovaj fartecyi. Fota: Lachavicki vieśnik
Pa słovach dyrektara Lachavickaha ŽKH Andreja Čajkoŭskaha, uźviadzieńnie draŭlanaj kopii ŭ minijaciury pačałosia na miescy, dzie raniej raźmiaščaŭsia zamak, paviedamlaje bresckaja abłasnaja hazieta «Zara».
Pa zadumie heta musić nahadvać stračanaje abarončaje ŭmacavańnie — na vuhłach placoŭki ŭžo pastaŭleny čatyry «bastyjony» — viežapadobnyja kanstrukcyi vyšynioj 5 mietraŭ.
Tvor kamunalnaha ŭparadkavańnia, jakoje miascovyja čynoŭniki vydajuć za kopiju miascovaj fartecyi. Fota: Lachavicki vieśnik
Skončyć kopiju fartecyi płanujuć u hetym hodzie, a całkam uparadkavać miascovaść tolki nastupnaj viasnoj, dapoŭniŭšy «bastyjony» aharodžaj z habijonaŭ i kavanym mostam.
Na dumku čynoŭnikaŭ, kopija fartecyi budzie nahadvać žycharam Lachavičaŭ pra ich histaryčnuju minuŭščynu i stanie jašče adnym pryvabnym abjektam dla turystaŭ.
Abłoha Lachavickaha zamka ŭ 1660 hodzie. Frahmient hraviury XVII stahodździa. Fota: Wikimedia Commons
Lachavickaja fartecyja — adzin z najmacniejšych bastyjonnych zamkaŭ Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, uźviedzieny ŭ kancy XVI stahodździa Janam Karalem Chadkievičam. Jon šmat razoŭ vytrymlivaŭ abłohi kazakoŭ, paŭstancaŭ, maskoŭskich i šviedskich vojskaŭ, ale byŭ razburany ŭ XVIII stahodździ i paśla nie adnaŭlaŭsia. Zamak mieŭ formu čatyrochvuholnika z čatyrma vialikimi bastyjonami, rovam i rassoŭnym mostam, u centry ŭzvyšaŭsia reniesansny pałac, a nad ujaznoj bramaj z hadzińnikavaj viežaj stajaŭ «ratny zvon» dla abviaščeńnia tryvohi.
Niahledziačy na toje, što zamak nie zachavaŭsia, jaho vały i ravy ŭsio jašče vydatna prasočvajucca ŭ płanirovačnaj struktury horada, u tym liku na spadarožnikavych zdymkach.
Voś tolki «kopija ŭ minijaciury», jakuju ciapier uzvodziać u Lachavičach, nie tolki nie maje aničoha ahulnaha z architekturaj fartecyi, ale i raźmiaščajecca ŭ inšaj častcy horada, zaŭvažyŭ telehram-kanał «Spadčyna».
Miescy dzie realna raźmiaščałasia fartecyja i dzie kamunalniki pabudavali «kopiju ŭ minijaciury na miescy zamka». Kałaž: Naša Niva
Siońnia placoŭka byłoj fartecyi ščylna zabudavanaja, tam niama volnaha miesca dla padobnaha ŭparadkavańnia. Miarkujučy pa fota, draŭlanyja viežy pastaŭleny ŭvohule na inšym bierazie Viedźmy, u rajonie haradskoha plaža.
Hetak ža niezrazumieła, jakoje dačynieńnie majuć draŭlanyja viežy da bastyjonnaha zamka, jaki budavaŭsia zusim pa inšych pryncypach abarony. Čatyry bastyjony nie mieli anijakich abarončych viežaŭ, tolki maleńkija vartoŭni na svaich vuhłach. Adzinaj viežaj u fartecyi była nadbramnaja vieža.
Vizualnaja rekanstrukcyja Lachavickaj fartecyi, vykananaja Paŭłam Tatarnikavym
Sapraŭdnaje pryznačeńnie hetych viežaŭ, pastaŭlenych kamunalnikami, vyklikaje, pytańni: heta budki z adnym uvachodam, biez akon, unutranych pieraharodak i pierakryćciaŭ, z dacham, raźmieščanym zanadta vysoka, kab abaranić ad kasoha daždžu. Ni adpačyć, ni pieraapranucca ŭ plažnaje tam niemahčyma.
Sapraŭdnaje pryznačeńnie viežaŭ niezrazumiełaje. Fota: Lachavicki vieśnik