Čamu tak šmat «sračykaŭ» u apazicyi i što ź imi rabić? Dziadok adreahavaŭ na kanflikty ŭ demakratyčnym ruchu
Čamu tak šmat svarak u demakratyčnych kołach, ci mahčyma pierajści ad publičnych napadak da «instytucyjanalizavanaj» krytyki, što rabić kožnamu, kab nie radavać voraha, patłumačyŭ u fejsbuku Mikoła Dziadok, jaki 11 vieraśnia razam ź inšymi 51 palitviaźniami byŭ vyzvaleny ŭ ramkach ździełki z amierykancami i prymusova vydvarany ŭ Litvu.
Mikoła Dziadok na druhi dzień paśla vyzvaleńnia. Skryn videa: svetlana_tsikhanouskaya / YouTube
Praz tydzień paśla vyzvaleńnia pačaŭ čuć ad navakolnych sumna-iraničnaje: «Nu jak tabie našyja sračyki?» Sapraŭdy, što kidajecca ŭ vočy, heta vialikaja kolkaść kanfliktaŭ u infaprastory. Skandał za skandałam.
Naśpieli asnoŭnyja tezisy, jakimi, liču, maje sens padzialicca. Pačniem z najaŭnych faktaŭ.
1. Kanflikty ŭ lubym ruchu — narmalnaja reč. Dzie jeść ludzi, tam jość kanflikty. U toj ža čas žyćciazdolnaść luboj sacyjalnaj hrupy zaležyć ad mažlivaści hetyja kanflikty vyrašać.
2. U demakratyčnym ruchu kiepska z kulturaj dyskusii, bo ŭ Biełarusi nikoli nie było stałaha demakratyčnaha hramadstva, u styrna krainy 31 hod stajać ludzi, jakim ułaściva aŭtarytarnaje i adnamiernaje myśleńnie. U hetym sensie demakratyčny ruch — źlepak ź biełaruskaha hramadstva. U hetym hałoŭnaja pryčyna, tamu što zdarovaja krytyka (jakaja musić isnavać) — redkaja, čaściej čuvać asabistyja napadki. A ź inšaha boku, šerah ludziej schilnyja ŭsprymać lubuju krytyku jak asabistuju abrazu. I reahavać adpaviedna.
3. Biełaruski ruch u emihracyi na vialiki adsotak, kali nie skazać całkam, składajecca ź psichałahična traŭmavanych ludziej. Chtoś byŭ traŭmavany dopytam, chtoś katavańniami, chtoś turemnym terminam, i amal usie — krušeńniem nadziejaŭ i parazaj 2020 hoda. Ludzi ź nieŭrozami, nierealizavanymi čakańniami, unutranym bolem adpracoŭvajuć svaje traŭmy na navakolnych. Heta pavialičvaje kolkaść kanfliktaŭ i ich intensiŭnaść.
4. Kanflikty ŭ emihranckim asiarodździ staranna padahrajucca i razdźmujucca KDB praź źlivy i ahienturu.
5. Vialikuju rolu ŭ razd́zmuvańni skandałaŭ adyhryvajuć našyja ŚMI. Materyjały skandalnaha charaktaru dobra čytajucca. Dziela hetych prahladaŭ niekatoryja žurnalisty pračesvajuć fejsbuk u pošukach svarak miž kolki-niebudź publičnymi asobami. I chacia fakt takich svarak nie maje absalutna nijakaj palityčnaj i sacyjalnaj vartaści — stvarajuć z hetaha artykuły z kidkimi zahałoŭkami. Takim čynam zadajecca norma, farmirujecca paradak dnia. Ź ciaham času ŭ čytačoŭ źjaŭlajecca ŭražańnie, što toje, što aktyvist A napisaŭ adnosna ŭčynku pravaabaroncy B, i što nakont usiaho hetaha dumaje fiemaktyvistka S — heta prosta kapiec jak važna. Chacia ŭ realnaści heta nikčymnaja infarmacyja. Takim čynam palityka šerahu ŚMI\błohieraŭ «prahlady lubym koštam» pryvodzić da abieracyi śvietapohladu: stvarajecca ŭražańnie byccam skandałaŭ vielmi-vielmi šmat. Ale tak padajecca tolki tamu, što ich niaspynna padśviečvajuć.
6. I voś jašče: 99% svarak adbyvajucca ŭ anłajnie. Kali ludzi siadziać sam nasam adno z adnym, amal zaŭsiody źnikaje žadańnie kidacca abrazami i abvinavačańniami. A voś ahulnyja kropki znachodziacca, naadvarot, vielmi chutka.
Šlachi palapšeńnia situacyi ja baču ŭ nastupnym.
— Stvareńnie instytucyjanalnych kanałaŭ krytyki, dyskusijnych placovak u afłajnie. Kali krytyka ŭvodzicca ŭ instytucyjanalnaje rečyšča, kali majecca maderacyja i praviły, adrazu bačna, chto vystupaje z racyjanalnymi prapanovami, a chto prosta vylivaje złość.
— Kožnamu pierad tym jak sieści i napisać štoś hrubaje ŭ adras inšaha biełarusa, 10 razoŭ udychnuć-vydychnuć i padumać: a ci nielha sfarmulavać heta bolš prystojna? I ci vialikaja budzie karyść uvohule ad majho abureńnia? A mo skazać hetamu čałavieku svaje pretenzii asabista? Ci nie lepiej mnie prosta ŭziać i zrabić štoś karysnaje, zamiest taho, kab krytykavać inšaha?
— Nie zabyvacca ab tym, što kožny raz, kali my svarymsia miž saboj, paśmichajecca i paciraje ruki adzin hubazaviec ci KDBšnik. A mo i nie adzin.
— Tut musić być parada našym ŚMI nie forsić skandały dziela prahladaŭ, bo prahlady — minajuć, a psichałahičny nastroj u nas — zastajecca. Ale ja viedaju, što na hetuju paradu ŭsim budzie naplavać. Tamu źviarnusia da čytačoŭ: u nastupny raz, kali pabačycie klikbiejtny zahałovak pra čarhovuju hryźniu ŭnutry hramadzianskaj supolnaści — nie adkryvajcie, jak by vam nie karcieła. Čytajecie hetki samy post — prajdzicie mima. Čujecie što ŭ kampanii zaviali razmovu pra čarhovy skandał — pieraviadzicie temu.
Absalutnaje adzinadušša pa ŭsich pytańniach byvaje tolki na mohiłkach. Ale my tym jakraz i adroźnivajemsia ad pahonaŭ i načosaŭ, što (časam) umiejem damaŭlacca navat budučy roznymi i niazhodnymi. Davajcie nie hublać hetuju zdolnaść navat u hetych niespryjalnych umovach.