Nazvanyja pieršyja nobieleŭskija łaŭreaty
Łaŭreatami nobieleŭskaj premii na miedycynie i fizijałohii stali Mery E. Brankou, Fred Ramsdeł i Šyman Sakahučy. Premiju ŭručyli «za ich adkryćci, jakija tyčacca pieryfieryčnaj imunnaj talerantnaści», paviedamlaje Nobieleŭski kamitet.
Angela Weiss/Pool Photo via AP, File
Talerantnaść u hetym kantekście — heta zdolnaść imunnaj sistemy nie reahavać na niebiaśpiečnyja dla arhanizma razdražnialniki, u pryvatnaści, na ŭłasnyja antyhieny. Jana farmirujecca na rańnich etapach raźvićcia, i raniej ličyłasia, što na hetym «navučańnie» imunnaj sistemy zakančvajecca. Łaŭreaty Nobieleŭskaj premii 2025 hoda pakazali, što heta nie tak.
Jany identyfikavali «achoŭnikaŭ» imunnaj sistemy — rehulatarnyja T-kletki, tym samym zakłaŭšy asnovu dla novaj vobłaści daśledavańniaŭ, havorycca ŭ pres-relizie Nobieleŭskaha kamiteta.
Hetyja adkryćci taksama pryviali da raspracoŭki patencyjnych mietadaŭ lačeńnia, jakija ciapier prachodziać kliničnyja vyprabavańni.
Navukoŭcy spadziajucca, što jany dazvolać lačyć abo vylečvać aŭtaimunnyja zachvorvańni, zabiaśpiečvać bolš efiektyŭnaje lačeńnie raku i praduchilać surjoznyja ŭskładnieńni paśla transpłantacyi stvałavych kletak.
U aŭtorak budzie nazvany (abo nazvanyja) łaŭreaty pa fizicy, u sieradu — pa chimii.
U čaćvier stanie viadomy nobieleŭski łaŭreat pa litaratury, a ŭ piatnicu abvieściać łaŭreata Nobieleŭskaj premii miru.
U 2015 hodzie nobieleŭskim łaŭreatam pa litaratury stała biełaruskaja piśmieńnica Śviatłana Aleksijevič, a ŭ 2022 hodzie nobieleŭskuju premiju miru prysudzili pravaabaroncu Alesiu Bialackamu, jaki ŭ toj čas byŭ u SIZA, a ciapier adbyvaje 10 hadoŭ kałonii.