«Kali byłyja siłaviki traplajuć za kraty, jany ŭspaminajuć pravy čałavieka»: Maksim Viniarski pra svajo źniavoleńnie i salidarnaść biełarusaŭ
Daŭniaha apanienta ŭładaŭ Biełarusi Maksima Viniarskaha asudzili na 5 hadoŭ za nibyta «padrychtoŭku da ŭdziełu ŭ masavych biesparadkach». 11 vieraśnia aktyvista razam ź inšymi viaźniami adpuścili z-za krataŭ i vyvieźli da litoŭskaj miažy. Radyjo Svaboda raspytała byłoha viaźnia pra nastroi asudžanych, pravy čałavieka za kratami i padtrymku hramadstva.
Kaardynatar hramadzianskaj kampanii «Jeŭrapiejskaja Biełaruś» Maksim Viniarski i da 2020 hoda aktyŭna ŭdzielničaŭ u palityčnym žyćci Biełarusi i ciarpieŭ ad pieraśledu: byli štrafy, administracyjny aryšt.
U studzieni 2021 hoda Maksima zatrymali pavodle padazreńnia ŭ «padrychtoŭcy da ŭdziełu ŭ masavych biesparadkach» i prysudzili 5 hadoŭ kałonii va ŭmovach uzmocnienaha režymu. 11 vieraśnia 2025 hoda ŭ vyniku pieramovaŭ pradstaŭnikoŭ ZŠA z uładami Biełarusi Maksima i jašče 51 viaźnia adpuścili z-za krataŭ i vyvieźli da litoŭskaj miažy. Na voli aktyvist, jak i niekatoryja inšyja źniavolenyja, akazaŭsia biez pašparta, jaki jamu nie addali.
Z słovaŭ Maksima, navat u niezakonnym źniavoleńni čałaviek moža adčuvać siabie volnym. Najpierš aktyvist dziakuje ŭsim na voli, chto akazvaŭ padtrymku źniavolenym, a taksama niezaležnym ŚMI.
«Tam našmat bolš palitviaźniaŭ, čym aficyjna pryznanaja ich kolkaść. Nie ŭsie padavali infarmacyju, kab ich pryznali palitviaźniami, pra niekaha nieviadoma, niechta chavaje heta, kab nie było prablem u svajakoŭ. Chtości naohuł nie viedaje, što jahonaja dziejnaść padpadaje pad palityčny składnik. Mianie nie adpuskaje pačućcio adkaznaści za ŭsich astatnich i za krainu. Nichto nie moža pazbavić mianie Radzimy, kali ja z hetym nie zhodny», — kaža aktyvist.
Pavodle Maksima Viniarskaha, 2020 hod u Biełarusi staŭ mahčymym u vyniku bieśpierapynnaj pracy vialikaj kolkaści ludziej.
«Doŭhija hady ŭ Biełarusi byli tyja, chto pracavaŭ dziela hetaha momantu całkam śviadoma. Naprykład, u 2019 hodzie my pajšli źbirać podpisy, kab udzielničać u parłamienckich vybarach. Ale nie tamu, što my vyrašyli pahulać u vybary. My razumieli, što patrebna sistemnaja praca ź ludźmi, kab jany potym dałučalisia da palityčnych padziej, jakija buduć vyrašać los krainy», — havoryć surazmoŭca.
«Šmat supracoŭnikaŭ kałonii razumiejuć, što adbyvajecca ŭ krainie»
Supracoŭniki kałonij viedajuć, jakoje realnaje staŭleńnie ludziej da ŭładaŭ, kaža Maksim Viniarski. Niekatoryja navat padzialajuć pohlady bolšaści biełarusaŭ, a niekatoryja bajacca, dadaje jon.
«Kali ty idzieš suprać svajho naroda, niasieš hvałt, represii, to rana ci pozna i ciabie heta moža zakranuć. Niadaŭna ŭ kałoniju trapiŭ supracoŭnik, datyčny da spravy Tut.by. Jon tudy trapiŭ za karupcyjnaje złačynstva, ale ŭłada pazbaviłasia śviedki», — raskazvaje Viniarski.
Samym składanym za kratami jon nazyvaje adsutnaść svabodnaj kamunikacyi z volaj. Inšyja pobytavyja abmiežavańni nie takija ciažkija, ličyć surazmoŭca.
«Mnie, moža być, było troški lahčej, bo raniej było šmat administracyjnych aryštaŭ. Dla čałavieka, jaki žyŭ krychu inšym žyćciom, moža być składaniej. Ale bolšaść adaptujecca davoli lohka», — havoryć aktyvist.
Vyzvalenych ludziej ułada vyciskaje ź Biełarusi, u tym liku praz svoj strach, dadaje aktyvist.
«Ułady sprabujuć pazbavicca mahčymych lidaraŭ i aktyŭnych ludziej. Heta pamyłkovaja taktyka, jakaja nie maje sensu. Čałaviek, dla jakoha Radzima pieradusim, nie spynicca. Čałaviek budzie šukać srodki ŭpłyvu. Tolki ty sam vyrašaješ, jak tabie žyć, zabrać Radzimu ŭ čałavieka niemahčyma», — kaža Maksim Viniarski.
«Turemnikaŭ trasie ad taho, kolki ludziej praciahvajuć pisać palitviaźniam»
Kolkaść listoŭ ad nieabyjakavych ludziej da palitviaźniaŭ — važny pakazčyk, havoryć Maksim Viniarski. Navat kali hetyja listy nie dachodziać da adrasata, ludzi sistemy bačać uzrovień padtrymki.
«Listy bačać tyja supracoŭniki, jakija ich prynosiać, cenzar, apieratyŭnyja supracoŭniki, tyja, chto źniščaje listy. Turemnikaŭ trasie ad taho, kolki ludziej praciahvajuć pisać palitviaźniam», — adznačaje aktyvist.
Što da ŭpłyvu na biełaruskaje hramadstva ideałohii, dla jakoj ułady pašyrajuć prastoru, to, na dumku Maksima Viniarskaha, pad prymusam heta nie daść vyniku.
«Z-pad pałki ŭ niešta vieryć nie budzieš. Možna prymusić asudžanaha vyjści pracavać — i toje, nie kožnaha. Niemahčyma prymusić nienaturalny ład rečaŭ prymać za naturalny. Sprava kožnaha — nie chłusić samamu sabie, hladzieć u lusterka i bačyć tam čałavieka. Kožny maje prava i dalej upłyvać na situacyju ŭ Biełarusi. Tym, chto byŭ da nas, było značna ciažej. Za sproby zasnavać biełaruskuju dziaržavu ludziej viešali, rasstrelvali. Ci ŭjaŭlaŭ Kalinoŭski, što praz stolki hadoŭ paśla jahonaj śmierci na jahonaje pierapachavańnie źbiarucca tysiačy biełarusaŭ?» — pryvodzić prykład surazmoŭca.