Narviežskaja afiera Kramla: jak cieniavy fłot Rasii atrymlivaŭ falšyvyja strachoŭki

Maštabnaje žurnalisckaje rasśledavańnie vykryła schiemu, z dapamohaj jakoj rasijski režym abychodziŭ sankcyi. Siarod klijentaŭ ašukancaŭ byli takija hihanty, jak «Navatek» i «Rasnafta». I navat firma, źviazanaja z HRU.

Rasijski takier Eventin, jaki ŭvachodzić u skład «cieniavoha fłotu» Rasii, la ŭźbiarežža vostrava Ruhien. Krasavik 2025 hoda. Fota: Stefan Sauer / picture alliance via Getty Images

U samym sercy Osła, u prestyžnym budynku Narviežskaj asacyjacyi sudnaŭładalnikaŭ, była zarehistravanaja kampanija Ro Marine. Adnak, jak vyjaviłasia, nivodnaha supracoŭnika firmy tam nikoli nie było. Kampanija isnavała tolki na papiery i dystancyjna pradavała falšyvyja strachavyja polisy dla dziasiatkaŭ sudnaŭ, jakija pieravozili rasijskuju naftu, haz i vajennyja hruzy.

Heta aznačaje, što nivodny sa strachavych polisaŭ Ro Marine nie dziejničaŭ, tamu ŭ vypadku avaryi na tankiery jeŭrapiejskija ŭłady nie zmahli b atrymać kampiensacyju za likvidacyju nastupstvaŭ ekałahičnaj katastrofy.

Detali hetaj afiory stali viadomyja dziakujučy supolnamu rasśledavańniu narviežskaha miedyjakancerna NRK i rasijskaha Centra «Dośje». Pavodle danych žurnalistaŭ, za hetaj schiemaj stajali dvoje hramadzian Narviehii, bałharyn i rasijanin Andrej Mačalin z Sankt-Pieciarburha, jaki ličyŭsia ŭładalnikam Ro Marine.

Andrej Mačalin. Krynica: Centr «Dośje»

Narviežski finansavy rehulatar Finanstilsynet paćvierdziŭ, što kampanija fizična nie viała dziejnaści ŭ krainie, i ŭ sakaviku 2025 hoda zapatrabavaŭ nieadkładna spynić jaje pracu, pieradaŭšy spravu ŭ palicyju.

Nafta, haz i zbroja pad falšyvym polisam

Dakumienty, jakija trapili ŭ ruki rasśledavalnikaŭ, śviedčać, što heta była nie pryvatnaja inicyjatyva. Płaciažy za fiktyŭnyja polisy prachodzili praz rasijskuju firmu Mačalina «Chajdor Sankt-Pieciarburh».

Siarod klijentaŭ ašukancaŭ byli takija hihanty, jak «Navatek» i «Rasnafta», a taksama firmy, jakija dastaŭlali iranskuju zbroju ŭ Rasiju, bojeprypasy ŭ Ałžyr, i navat arhanizacyja, źviazanaja z HRU. Heta dazvalaje zrabić vysnovu, što afiora była b niemahčymaj bieź viedama i ŭchvaleńnia Kramla.

Strachavy polis Ro Marine dla karabla Tasta. Krynica: «Centr «Dośje»

Kab schiema pracavała maštabna, ašukancam treba było atrymać aficyjnaje pryznańnie ad krain, pad čyimi ściahami chodziać sudny «cieniavoha fłotu». Adnoj z klučavych metaŭ stała Panama, bo jana maje najbujniejšy ŭ śviecie sudnavy rejestr. Kab atrymać dazvoł ad panamskich uładaŭ, RoMarine pajšła na padrobku — pradstaviła čynoŭnikam sfalsifikavany dakumient, nibyta vydadzieny ŭ Śjera-Leone.

Usiaho Ro Marine paśpieła vydać padroblenyja polisy dla jak minimum 256 sudnaŭ, u tym liku dla 76 tankieraŭ z rasijskaha «cieniavoha fłotu». Hetyja karabli, farmalna zastrachavanyja pa narviežskim adrasie, nasamreč vychodzili ŭ mora biez realnaha strachavoha pakryćcia, što źjaŭlajecca hrubym parušeńniem mižnarodnaha prava.

Jaskravym prykładam dziejnaści ašukancaŭ stała historyja dvuch sudnaŭ, Nan Feng Zhi Xing i Hunter Star. Uvosień 2024 hoda jany pieravozili z Kitaja abstalavańnie dla fłahmanskaha prajekta Kramla — zavoda pa zdabyčy zvadkavanaha hazu «Arktyk SPH 2», jaki naležyć kampanii «Navatek».

Hunter Star z abstalavańniem dla zavoda pa zdabyčy zvadkavanaha hazu «Arktyk SPH 2». Kastryčnik 2024 hoda. Fota: Sergei Skriabin / marinetraffic.com

Kab prajści praź jeŭrapiejskija vody na zvarotnym šlachu, im była nieabchodnaja strachoŭka. Polisy byli aformlenyja praz Ro Marine, a hrošy za ich pieraličany na rachunak «Chajdor Sankt-Pieciarburh».

Pasłuhami Ro Marine karystalisia i partniory «Rasnafty». Tak najbujniejšym płacielščykam za falšyvyja polisy była dubajskaja firma Adele Shipping, źviazanaja z «cieniavym fłotam». Inšy bujny klijent — źviazanaja sa strukturami, blizkimi da kiraŭnika «Rasnafty» Ihara Siečyna hankonhskaja kampanija Bellatrix Energy, jakaja rezka naraściła ekspart rasijskaj nafty paśla ŭviadzieńnia ŭ pačatku 2023 hoda na jaje stoli cen.

Navat paśla taho, jak afiora była vykrytaja ŭ ŚMI, a narviežski rehulatar zapatrabavaŭ spynić dziejnaść Ro Marine, jak śćviardžajuć žurnalisty, schiema praciahvała pracavać. Karabli z padroblenaj strachoŭkaj možna było sustreć u jeŭrapiejskich partach.

Tak, zastrachavanaje ŭ Ro Marine sudna Astra, jakoje zajmajecca pracami pa pahłybleńni marskoha dna ź siaredziny lutaha pa mienšaj miery pa kaniec žniŭnia 2025 hoda znachodziłasia ŭ porcie Ryhi na ramoncie. Karabiel — častka fłotu «Biuro marskich prajektaŭ i technałohij», jakoje zajmajecca pracami ŭ porcie Uść-Łuha pa zamovie hrupy «Navatrans».

Jak raspavioŭ žurnalistam adzin z klijentaŭ Ro Marine, «usie viedali», što kampanija fiktyŭnaja. Ale sapraŭdnaja strachoŭka nikomu i nie była patrebnaja. Hałoŭnaj metaj było atrymać dakumient, jaki dazvalaŭ by abychodzić sankcyi i prachodzić pravierki ŭ jeŭrapiejskich partach. I hetuju pasłuhu ašukancy akazvali ŭ poŭnaj miery.

Kamientary da artykuła