Zasnavali žurnaliscka-pravaabarončuju premiju dla zubroŭ demakratyčnaha ruchu
Biełaruski PEN z pravaabarončym centram «Viasna», Biełaruskaj asacyjacyjaj žurnalistaŭ, Pres-kłubam Biełaruś i Fondam «Svabodnaja presa dla Uschodniaj Jeŭropy» abviaściŭ pra zasnavańnie novaj premii «Hołas pakaleńnia svabody».
Premija stvorana dla ŭšanavańnia žyćciovych dasiahnieńniaŭ i pravaabarončaj dziejnaści vydatnych biełaruskich litarataraŭ, pravaabaroncaŭ i žurnalistaŭ, jakija byli vymušany emihravać praź pieraśled paśla 2020 hoda.
Meta premii — vykazać hłybokuju pavahu i ŭdziačnaść za ŭniosak łaŭreataŭ/łaŭreatak u kulturu i hramadstva Biełarusi, a taksama adznačyć ich niaźmiennuju pazicyju pierad abliččam represij. Premija pryznačana dla dziejačaŭ/dziajačak, jakija paśla 2020 hoda byli vymušany źjechać ź Biełarusi ad palityčnaha ci hramadskaha pieraśledu i ciapier pražyvajuć u Polščy, Čechii abo Litvie.
Rašeńnie ab prysudžeńni premii budzie prymać admysłovaje žury, u skład jakoha ŭvachodziać asoby ad usich arhanizacyj-partnioraŭ: Śviatłana Aleksijevič (Biełaruski PEN), Andrej Bastuniec (BAŽ), Pavał Sapiełka («Viasna»), Nadzieja Biełachvościk (Pres-kłub Biełaruś), Maryja Sadoŭskaja-Kamłač («Svabodnaja presa dla Uschodniaj Jeŭropy»).
«My ŭśviedamlajem, što ludziej, jakija zasłuhoŭvajuć hetaj premii, značna bolš, čym mahčymaściaŭ u nas sioleta, i spadziajomsia, što ŭ budučyni ŭ nas budzie mahčymaść praciahnuć hetuju spravu. Taksama razumiejem, što asoby, hodnyja ŭhanaravańnia, znachodziacca i ŭnutry Biełarusi.
Našaja meta — nie raździalić na «tut» i «tam», a pasprabavać praz takuju premiju dać mahčymaść tym, chto musiŭ pakinuć Biełaruś, praciahnuć svaju tvorčuju, žurnalisckuju i/ci pravaabarončuju dziejnaść. Ja hłyboka pierakananaja, što siońnia ludzi, jakim daviałosia stać uciekačami i vyžyvać na čužynie, mohuć zrabić istotny ŭniosak u ahulnuju spravu, i spadziajusia, što premija, akramia naležnaha pryznańnia, daść im mahčymaść zabiaśpiečyć svajo isnavańnie chacia b na karotki pieryjad i zrealizavać litaraturny, žurnaliscki ci pravaabarončy prajekt», — skazała staršynia Biełaruskaha PENa Taćciana Niadbaj.
Kandydaty/kandydatki na atrymańnie premii musiać adpaviadać asnoŭnym kryteryjam:
- Mieć značnyja dasiahnieńni ŭ halinie litaratury, žurnalistyki abo abarony pravoŭ čałavieka ŭ Biełarusi.
- Nie paźniej jak u 2025 hodzie dasiahnuć 60-hadovaha ŭzrostu.
- Być vymušanymi emihrantami/emihrantkami ź Biełarusi paśla 2020 hoda ŭ suviazi ź pieraśledam i pražyvać u Polščy, Čechii abo Litvie.
- Aktyŭna ŭdzielničać u pabudovie niezaležnaj hramadzianskaj supolnaści.
- Vyłučacca hramadzianskaj advahaj, niepachisnaściu pryncypaŭ i prychilnaściu da demakratyčnych kaštoŭnaściaŭ i pravoŭ čałavieka.
Kandydaty/kandydatki abaviazany ŭ pieryjad z momantu infarmavańnia pra vyniki adboru i da 20 listapada 2025 hoda być dastupnymi dla ŭsich dziejańniaŭ, źviazanych z publikacyjaj zbornika «Hołas pakaleńnia svabody».