«U pieršym kłasie pastavili dyjahnaz «razumovaja adstałaść». Historyja biełarusa, jaki vajuje za Rasiju
Biełarusy padpisvajuć kantrakty z rasijskim vojskam, časta — z-za halečy i adčaju. Navat razumovaja adstałaść — nie pieraškoda.
Mašyny prajazdžajuć mima rekłamy, jakaja zaklikaje da zaklučeńnia kantraktu na słužbu va Uzbrojenych siłach Rasii, z nadpisam «adnarazovaja vypłata ŭ pamiery 800 000 rubloŭ (kala 9816 dołaraŭ ZŠA) i inšyja lhoty», Maskva, 28 krasavika 2025 hoda. Fota: AP Photo / Alexander Zemlianichenko
Bolš za 700 biełarusaŭ, što pajšli vajavać na baku Rasii, identyfikavaŭ ukrainski prajekt «Chaču žyć». Niekatoryja ź ich užo paśpieli zahinuć ci trapić va ŭkrainski pałon. Chto hetyja ludzi, jakija ŭ ich kaštoŭnaści, čamu jany jeduć vajavać? BGmedia pahutaryła z maładym biełarusam, siabar jakoha pajšoŭ vajavać za Rasiju.
«Jon vyras u biespraśvietnaści i biednaści»
Ihar (imiony hierojaŭ źmienienyja z pryčyn biaśpieki) raskazvaje, što jahonamu siabru 22 hady. Jon vyras u adnoj ź viosak u Homielskaj vobłaści.
«Jahony dziadula byŭ ałkaholik. Jahonyja i tata, i maci byli ałkaholikami, nie zajmalisia dziećmi ŭvohule. Jany litaralna haładali ŭ dziacinstvie, tolki babula kłapaciłasia pra ich. Što jon bačyŭ? Biespraśvietnaść, biednaść, fiermu, dzie pracavali baćki i potym prapivali ŭsio zaroblenaje», — raskazvaje Ihar pra Maksima.
Maksimu ŭ pieršym kłasie pastavili dyjahnazy «razumovaja adstałaść» i «zamarudžanaje psichičnaje raźvićcio», jon zajmaŭsia pa asobnaj prahramie ŭ škole.
«Pryčym kali raniej pa hetaj prahramie ŭ viaskovaj škole zajmalisia 2-3 čałavieki, to ciapier takich moža być i dziasiatki, narod paprostu pje i dehraduje», — dzielicca Ihar, jakomu ŭdałosia vyrvacca z takoha žyćcia, advučycca i atrymać prafiesiju.
Maksim, pavodle jaho, nie zmoh nidzie vučycca. Tamu siadzieŭ u vioscy i pierabivaŭsia drobnymi zarobkami, časam jeździŭ «na Rasiju», na budoŭli, jak heta robiać mnohija viaskoŭcy.
Tam ža Maksim ubačyŭ «zaprašeńnie na vajnu» — abiacali paśla zaklučeńnia kantraktu zapłacić 3 miljony rasijskich rubloŭ (kala 37 tysiač dalaraŭ).
«U jaho, vidavočna, zakružyłasia hałava ad prapanavanaj sumy, jakoj jon navat nie moh ujavić u svaich marach. Tamu pajechaŭ i padpisaŭ toj kantrakt. Paru tydniaŭ pabyŭ na navučańni — i hatovy sałdat. Pryčym u Biełarusi jon prasiŭsia sam u vojska, ale jaho nie ŭziali praz dyjahnazy. U Rasii nichto jamu miedycynskuju kamisiju nie pravodziŭ», — raskazvaje Ihar.
«Žyvy pakul»
Ihar dadaŭ, što jon pierapisvajecca ŭ miesiendžarach z Maksimam, kaža, što jamu vielmi škada chłopca.
«Jon pisaŭ, što nie chacieŭ być šturmavikom, ale jahonaje mierkavańnie tam nichto nie pytaŭsia. Raz padpisaŭ kantrakt — to ŭsio ŭžo, nazad nie admataješ. Pisaŭ, što nie baicca zahinuć. Pisaŭ, što ciapier na haračym kirunku na Danbasie, i hrupa šturmavikoŭ, jakija adpravilisia na zadańnie pierad imi, «užo tam lehła».
Ja dumaju, što jon, u siłu svajho dyjahnazu, nie razumieje kaštoŭnaści žyćcia — ani svajho, ani čužoha. Nie dumaju, što jamu «pramyli mazhi», jon prosta nie dumaje. Jon daloki ad niejkaj ideałohii», — razvažaje Ihar.
Jon miarkuje, što chłopiec ci zahinie, ci vierniecca «jašče bolš nienarmalnym, čym da vajny, budzie ličyć siabie hierojem i vytvarać aby-što na vioscy, pałochajučy ludziej».
Dziaržaŭny ŭkrainski prajekt «Chaču žyć» abnarodavaŭ proźviščy 742 hramadzian Biełarusi, jakija z 2023 hodu vajujuć suprać Ukrainy na baku Rasii, ź ich 96 užo zahinuli.