BIEŁ Ł RUS

U vyšymajki źjaviłasia siastra — vycimajka FOTA

4.04.2015 / 20:35

Alaksandr Arsionaŭ

Cišotki zroblenyja pa matyvach tradycyjnaha biełaruskaha mastactva vycinanki.

Vyšymajki zavajavali sercy (i cieły) biełarusaŭ, ale im adnym było by samotna. U dadatak da vyšymajek symbal.by pradstaviŭ vycimajki.

Na cišotki naniesienyja prynty aličbavanych vycinanak mastački Lizaviety Čyrvoncavaj.

Skład vycimajek: 100% bavoŭna. Sposab druku prynta: šaŭkahrafija. Jość pamiery: madel «Lola» — xs, s, m, l, xl, madel «Lasun» — s, m, l, xl, xxl, xxxl. Cana — 190 tysiač.

Vycinanka — vid dekaratyŭna-prykładnoha mastactva, ažurny ŭzor, vyrazany z papiery, jaki atrymaŭ raspaŭsiud u Biełarusi, Polščy i Ukrainie.

U Biełaruś vycinanka pryjšła ŭ XIX stahodździ, najbolš pašyranyja byli adnakolernyja vycinanki; časam ich rabili ź niekalkich płastoŭ roznaha koleru. Uzory byli hieamietryčnyja, raślinnyja, radziej — zaamorfnyja abo antrapamorfnyja. Z admietnaściej biełaruskaj vycinanki — pryncyp šmatrazovaha składvańnia, simietryčnaść uzoru, dekaratyŭnaść.

Vycinanki vykarystoŭvalisia dla azdableńnia žytła ci asobnych pradmietaŭ. Na zachadzie Biełarusi čornymi abo palichromnymi vycinankami azdablali pabielenyja ścieny ŭ chatach.

Pra vycinanku raspaviadaje multfilm Michaiła Tumieli na pieśniu etna-trya «Troica» «Žar-žar» 2010 hoda:

Vycimajka žanočaja biełaja «Lola»

Lola — mifałahičny vobraz u staradaŭnich pavierjach biełarusaŭ, vobraz viasny, dziavočaha charastva. Ujaŭlałasia maładzieńkaj, pryhožaj dziaŭčynaj, jakaja rańniaju viasnoju chodzić pa pratalinach i abudžaje ziamlu ad zimovaha snu. Isnavała pavierje, što dzicia budzie pryhožaje, kali maci vyniasie niemaŭla ŭ novieńkaj kašuli (lolečcy) i projdziecca ź im basanož pa pieršaj travie.

Napiaredadni Jurja (22 krasavika) dziaŭčaty spraŭlali Lalnik (viesnavoje śviata, uračystaść u honar kachańnia i šlubu) — ź pieśniami vadzili karahod vakoł pieršaj zazielaniełaj biarozki. Samych pryhožych dziaŭčat nazyvali Lolaju.

Vycimajka mužčynskaja biełaja «Lasun»

Lasun — mifałahičny vobraz u staradaŭnich pavierjach biełarusaŭ; haspadar lesu i źviaroŭ, jaki žyvie ŭ lasnych nietrach. Jaho ŭjaŭlali ŭ vyhladzie vializnaha (u rost dreva) staroha čałavieka ź biełym, jak biarosta, tvaram, ź vialikimi vačyma, u źviarynaj škury.

Lasun moh, nibyta, pakazvać hrybnyja i jahadnyja miaściny, nahaniać u bok palaŭničaha źviaroŭ i ptušak, vybirać bortnikam miesca dla ŭstanoŭki kałod, a taksama prymusić čałavieka doŭha błukać u adnym miescy. Kab viarnuć taho, chto zabłudziŭsia, lasuna zadobryvali: na skryžavańni lasnych ściežak kłali chleb z sollu dy sała.

Čytajcie taksama:

U minskim handlovym centry adkryłasia krama symbal.by

Dzie nabyć vyšyvanku: śpis kramaŭ i majstroŭ

16 sajtaŭ, dzie možna nabyć biełaruski padarunak

Čytajcie taksama:

Kamientary da artykuła