Усё, акрамя Данбаса і яшчэ пары пунктаў. Пра што дамовіліся Дональд Трамп і Уладзімір Зяленскі ў Фларыдзе
Прэзідэнты ЗША і Украіны Дональд Трамп і Уладзімір Зяленскі пасля трохгадзінных перамоваў у Фларыдзе заявілі, што дасягнулі вялікага прагрэсу на шляху да міру з Расіяй. Аднак галоўнае пытанне так і засталося нявырашаным: Пуцін патрабуе Данбас, Зяленскі — супраць, а Трамп настойвае на здзелцы. На гэты раз амерыканскі і ўкраінскі прэзідэнты кажуць пра некалькі тыдняў, пасля якіх параметры мірнага пагаднення будуць значна больш выразнымі, піша Бі-бі-сі.
Фота Joe Raedle / Getty Images
Цудоўная размова амаль пра ўсё
Перад сустрэчай з Дональдам Трампам Уладзімір Зяленскі казаў, што гэта будзе «адзін з самых актыўных дыпламатычных дзён года», пры гэтым «многае» можа вырашыцца яшчэ ў 2025-м.
Перамовы амерыканскай і ўкраінскай дэлегацый у прыватнай рэзідэнцыі Дональда Трампа Мар-а-Лага ў Фларыдзе працягваліся каля трох гадзін. Па іх выніках Трамп адразу заявіў, што яны былі «выдатнымі» і што гэта была «цудоўная размова», якая значна наблізіла заканчэнне расійска-ўкраінскай вайны.
Паводле яго слоў, мірнае пагадненне блізка, бакі ўзгаднілі каля 95% умоў. Зрэшты, сам жа ён і дадаў, што не вырашаным засталося ключавое пытанне — каму будуць належаць рэгіёны Данбаса.
Гэтае пытанне Дональд Трамп назваў «найважнейшым», і тут бакі, па яго меркаванні, пакуль яшчэ «набліжаюцца да пагаднення».
Уладзімір Зяленскі па выніках перамоваў даў зразумець, што пытанне Данбаса ўсё яшчэ максімальна актуальнае, і пазіцыя Украіны з гэтай нагоды «ясная і адрозніваецца ад расійскай».
Для Украіны, заявіў пасля перамоваў Зяленскі, «ключавым этапам на шляху да дасягнення трывалага міру» з'яўляюцца гарантыі бяспекі для краіны, а не тэрытарыяльнае пытанне.
Ён удакладніў, што ўкраінская каманда працягне працаваць над гэтым пунктам пагаднення з еўрапейскімі палітыкамі, але там, паводле яго слоў, трэба «завяршыць усе пытанні, якія абмяркоўваліся», а адбыцца гэта можа ў найбліжэйшыя тыдні.
Трамп і пасля перамоваў настойваў, адказваючы на пытанні СМІ, што заключыць здзелку па тэрыторыях лепш як мага хутчэй. Ён сказаў, што Украіна праявіла «вялікую адвагу <…> і нанесла велізарную шкоду [праціўніку]», але канфлікту «пара пакласці канец»
Прэзідэнт ЗША нават сказаў пра гатоўнасць выступіць перад парламентам Украіны, тлумачачы неабходнасць мірнага пагаднення. Уладзімір Зяленскі на гэта дыпламатычна адказаў: «Вам заўсёды рады».
Данбас — і «не марудзячы»
Расія лічыць пытанне прыналежнасці рэгіёнаў Данбаса галоўным для сябе. Уладзімір Пуцін выказаў сваю пазіцыю ў тэлефоннай размове з Дональдам Трампам, якая адбылася ў той жа дзень незадоўга да сустрэчы з Зяленскім.
Пуцін заклікаў Трампа арыентавацца на «разуменні», дасягнутыя паміж імі ў Анкорыджы — хоць пра важныя дамоўленасці тады не паведамлялася. А яго памочнік Юрый Ушакоў агучыў галоўнае патрабаванне расійскага боку: Кіеў павінен прыняць «смелае, адказнае палітычнае рашэнне <…>, якое тычыцца Данбаса».
«Гэтае рашэнне, якое тычыцца Данбаса, з улікам сітуацыі, якая складваецца на франтах, украінскаму рэжыму мела б сэнс прыняць не марудзячы», — заявіў Ушакоў.
Паводле слоў Ушакова, Пуцін і Трамп плануюць стэлефанавацца яшчэ раз — ужо па выніках перамоваў у Фларыдзе.
І Дональд Трамп, і Уладзімір Зяленскі кажуць усяго пра тыдні, па заканчэнні якіх можна чакаць рашэнняў, якія спыняць вайну.
Але гэта зноў не тычыцца Данбаса — Уладзімір Зяленскі настойвае на сваім, кажучы, што гэтае пытанне павінна быць вырашана народам Украіны або яго выбранымі прадстаўнікамі.
Гэта патэнцыйна ставіць бакі ў тупік — Украіна патрабуе спынення агню на час падрыхтоўкі і правядзення галасавання, Расія адмаўляе ёй у гэтым, а Пуцін ужо некалькі разоў паўтараў, што атрымання гэтых тэрыторый ён можа дамагчыся і ваенным шляхам.
Украінскі прэзідэнт дадаў, што любы з пунктаў мірнага пагаднення, якое абмяркоўваецца цяпер, можа быць вынесены як на рэферэндум, так і на разгляд парламентам краіны.
Трамп не выключыў, што непрадбачаныя праблемы яшчэ могуць узнікнуць. Паводле яго слоў, любы пункт з мірнага плана «магчыма, акажацца вельмі важным» і сапсуе ўсю дамову цалкам.
Адказваючы на пытанне, як хутка можа скончыцца вайна, Трамп зноў сказаў пра яснасць, якая павінна наступіць на працягу некалькіх тыдняў. Паводле яго слоў, у найбліжэйшай будучыні цалкам верагодная ўжо трохбаковая сустрэча паміж ЗША, Украінай і Расіяй: «Пуцін хоча, каб гэта адбылося. Ён мне вельмі выразна сказаў, я яму веру».
Як рэагуюць іншыя бакі на сустрэчу Зяленскага і Трампа
- Старшыня Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляен пасля відэаканферэнцыі з Дональдам Трампам і Уладзімірам Зяленскім напісала ў сацсетцы X: «Еўропа гатова працягваць працу з Украінай і нашымі амерыканскімі партнёрамі, каб замацаваць прагрэс [дасягнуты на перамовах]. Галоўнае ў гэтых намаганнях — гэта каб з першага дня былі жалезныя гарантыі бяспекі».
- Прэс-сакратар прэм'ер-міністра Вялікабрытаніі Кіра Стармера, які таксама прымаў удзел у відэаканферэнцыі, заявіў, што і Стармер, і еўрапейскія лідары «падкрэслілі важнасць цвёрдых гарантый бяспекі і зноў заявілі пра неадкладнасць спынення гэтай варварскай вайны як мага хутчэй». «Прэм'ер-міністр падкрэсліў прыхільнасць Злучанага Каралеўства цеснай працы з партнёрамі, з тым каб захаваць набраны тэмп у найбліжэйшыя дні», — дадаў прадстаўнік Даўнінг-стрыт.
- З расійскага боку рэакцыя пакуль абмежавалася пастом у X спецпрадстаўніка прэзідэнта Кірыла Дзмітрыева, які падзякаваў прэзідэнту Трампу. «Увесь свет шануе мірныя намаганні прэзідэнта Трампа і яго каманды», — напісаў Дзмітрыеў па-англійску.