Сацыяльныя сеткі робяцца галоўнай крыніцай навін, і гэта выгадна палітыкам-папулістам

Паводле новага даследавання Reuters Institute, сацыяльныя медыя цяпер пераўзыходзяць тэлебачанне і навінавыя сайты у якасці асноўнай крыніцы навін у ЗША. Больш за палову апытаных амерыканцаў (54%) паведамілі, што атрымліваюць навіны з такіх платформаў, як Facebook, YouTube і X (былы Twitter). Гэта ўпершыню, калі сацсеткі апярэдзілі тэлебачанне (50%) і сайты (48%), піша Бі-бі-сі.

Даследчыкі адзначаюць, што новы фармат навін, звязаны з канкрэтнымі асобамі (блогерамі, інфлюэнсерамі, падкастарамі), развіваецца хутчэй за ўсё менавіта ў ЗША. Прыклад — Джо Роган, вядомы падкастар, чые каментары і навіны на мінулым тыдні бачыла каля 22% насельніцтва краіны.

У краінах Лацінскай Амерыкі, Афрыкі і Азіі такая тэндэнцыя існавала даўней, але цяпер і ЗША даганяюць гэтыя рэгіёны, адначасова ўсё мацней аддаляючыся ад Еўропы, дзе людзі часцей карыстаюцца традыцыйнымі СМІ.

Аўтар даследавання Нік Ньюман падкрэсліў, што палітыкі ўсё часцей выбіраюць размовы з блогерамі замест інтэрв'ю традыцыйным журналістам, бо гэта дазваляе кантраляваць ход гутаркі і пазбягаць вострых пытанняў.

Такі фармат дае палітыкам магчымасць распаўсюджваць выгадную для сябе інфармацыю праз «дружалюбныя» каналы — інфлюэнсераў, падкастараў і блогераў. Традыцыйныя СМІ ж, як правіла, патрабуюць больш адказаў і крытычнага аналізу, чаго папулісты хочуць пазбегнуць.

Гэта прыводзіць да павелічэння рызыкі дэзынфармацыі, бо такія «дружалюбныя» крыніцы часцей за ўсё не правяраюць інфармацыю і не задаюць складаных пытанняў.

Нягледзячы на папулярнасць блогераў і інфлюэнсераў, 47% апытаных ва ўсім свеце лічаць іх асноўнымі распаўсюджвальнікамі хлусні і скажонай інфармацыі — нароўні з палітыкамі. Гэта сведчыць пра тое, што давер да новых фарматаў падае, хоць яны застаюцца ўплывовымі.

Пасля таго, як у 2022 годзе Ілан Маск купіў Twitter (цяпер X), гэта платформа стала папулярнай сярод людзей з правымі поглядамі. У ЗША колькасць такіх карыстальнікаў патроілася, у Вялікабрытаніі — падвоілася. А больш прагрэсіўныя карыстальнікі альбо пакінулі X, альбо сталі карыстацца ім радзей.

Іншыя платформы, як Threads, Mastodon ці Bluesky, пакуль не здолелі значна пашырыць уплыў — іх выкарыстоўваюць для навінаў менш за 2% людзей.

TikTok стаў самай хутка растучай сацыяльнай сеткай для атрымання навінаў — яго глядзяць 17% апытаных па ўсім свеце, што на 4% больш, чым летась.

Таксама ўсё больш людзей, асабліва моладзі да 25 гадоў, карыстаюцца штучным інтэлектам (як чат-ботамі), каб шукаць навіны. Для гэтай узроставай групы ШІ ужо ўдвая папулярнейшы, чым сярод старэйшых.

Але большасць апытаных лічыць, што ШІ робіць навіны менш дакладнымі і празрыстымі, бо складана зразумець, як фарміруецца вынік.

Нягледзячы на рост сацсетак, людзі ва ўсіх узроставых групах па-ранейшаму прызнаюць надзейнасць традыцыйных СМІ, якія маюць доўгатэрміновую рэпутацыю і правераныя метады падачы інфармацыі. Але звяртаюцца да іх радзей, бо навіны цяпер «прыходзяць» праз сацсеткі, дзе менш бар’ераў і больш персаналізацыі.

Даследаванне праводзілася ў 48 краінах, удзел у ім узялі 100 тысяч чалавек. Яно з’яўляецца часткай штогадовага глабальнага маніторынгу, які праводзіцца ўжо 14-ы год.

Каментары да артыкула