«Лукашэнка сакрэтна вызваліў «фірму» сына ад падаткаў». Belpol выпусціў расследванне пра Прэзідэнцкі спартыўны клуб
Belpol выпусціў новае расследаванне, гэтым разам — пра дзейнасць Прэзідэнцкага спартыўнага клуба (ПСК). У арганізацыі былых сілавікоў заявілі, што гэтая структура служыць для легалізацыі хабараў, ухілення ад выплаты падаткаў, а таксама патранату над блізкімі да ўлады «чорнымі» і «шэрымі» бізнэсамі. «Люстэрка» выбрала асноўнае з фільма.
Дзмітрый і Віктар Лукашэнкі, Мінск, снежань 2019 года. Фота: НАК Беларусі
Прэзідэнцкі спартыўны клуб існуе з 2005 года. Узначальвае яго сярэдні сын Аляксандра Лукашэнкі Дзмітрый. На сайце арганізацыі сказана, што яе мэта — папулярызацыя актыўнага ладу жыцця, развіццё фізкультуры і спорту.
Па дадзеных Belpol, крыніцы фінансавання ПСК не афішуюцца, таму інфармацыю ім «давялося збіраць па крупінах». Першы дакумент, які трапіў у рукі экс-сілавікоў, — аўдыт Прэзідэнцкага спартыўнага клуба за 2012−2014 гады, які быў праведзены ў 2015-м. Дакументу 10 гадоў, аднак, як сцвярджаюць расследавальнікі, у ім яны знайшлі цікавыя моманты, «якія праліваюць святло на дзейнасць ПСК».
«Першае, што кінулася ў вочы, гэта наяўнасць на момант правядзення аўдыту не менш за 14 дэпазітных рахункаў, адкрытых у «Беларусбанку» і «Белінвестбанку», — кажа ў фільме прадстаўнік Belpol Уладзімір Жыгар. — Што такое дэпазітны рахунак? Па сутнасці, гэта арэнда вашых грошай банкам. Банк імі карыстаецца і плаціць вам [за гэта] пэўныя грашовыя сродкі».
У арганізацыі былых сілавікоў заявілі, што яны валодаюць пэўнымі звесткамі аб сумах, якія ПСК залічваў на свае дэпазітныя рахункі. Так, 20 ліпеня 2020 года клуб заключыў дзве дамовы з «Беларусбанкам». Адна на размяшчэнне 1,45 мільёна еўра, другая — на 26 мільёнаў долараў.
«І гэта ўсяго толькі два дэпазіты. Нагадаем, іх было як мінімум 14», — адзначае Уладзімір Жыгар і ўдакладняе «Люстэрку», што к 2020-му вядомыя ім уклады ў ПСК захаваліся, але дадзеных па кожным з іх у BELPOL няма.
«Падатак на прыбытак», указаны ў дакуменце фірмы «Аўдыт 3Д», якая праводзіла аўдыт у ПСК у 2015 годзе. Скрыншот: YouTube-канал Belpol
Другое, на што звярнулі ўвагу ў аўдытарскім дакуменце былыя сілавікі, — падатак на прыбытак. За тры гады ў Прэзідэнцкага спартыўнага клуба ў беларускіх рублях ён склаў:
- у 2012-м — 19,8 мільярда,
- у 2013-м — 16,7 мільярда,
- у 2014-м — 17,6 мільярда.
Пакуль жа экс-сілавік просіць звярнуць увагу на трэцюю дэталь у дакуменце і цытуе: «Згодна з распараджэннем прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Прэзідэнцкі спартыўны клуб вызвалены ад выплаты падаткаў. Сумы налічаных падаткаў застаюцца ў распараджэнні арганізацыі для рашэння сваіх статутных задач».
«Значыць усе гэтыя налічаныя ПСК падаткі налічваюцца клубу фармальна, паколькі ні адну капейку, ні адзін рубель клуб у выглядзе падаткаў не заплаціў. Як вам такое? — задаецца пытаннем Уладзімір Жыгар. — Тата сваім сакрэтным распараджэннем вызваляе «фірму» сына ад выплаты падаткаў. Карупцыя? У чыстым выглядзе карупцыя».
Адкуль у ПСК даход?
Дзмітрый Лукашэнка на Кубку Прэзідэнцкага спартыўнага клуба, Мінск, 2022 год. Фота: БелТА
Па словах Уладзіміра Жыгара, падчас расследавання яны знайшлі не толькі «фармальна легальныя даходы спартыўнага клуба», але і «чорныя» схемы. Такім чынам, адкуль, па версіі экс-сілавікоў, у Прэзідэнцкага спартыўнага клуба даходы?
Першым — ва ўласнасці ПСК знаходзіцца шэраг будынкаў і збудаванняў у Мінску. У Belpol сцвярджаюць, што іх арганізацыя атрымала ад дзяржавы на беззваротнай падставе. Сярод аб'ектаў, якія ўваходзяць у гэты спіс, Уладзімір Жыгар называе:
- будынак на Кальцова, 112 плошчай больш за 2000 «квадратаў» (яго арандуе «Клуб тэніса», заснавальнікам і ўласнікам якога з'яўляецца ПСК)
- будынак на Варанянскага, 35 плошчай 513 «квадратаў» (памяшканне спецыялізаванае, дзе размяшчаюцца, напрыклад, склады),
- плошчы ў «Мінск-Арэне»,
- крыты лядовы каток Палаца спорту.
«Гэтымі памяшканнямі ПСК распараджаецца, як хоча, спрытна атрымліваючы прыбытак ад арэнды, і не толькі», — заяўляе прадстаўнік Belpol і тлумачыць, што мае на ўвазе.
Так, па дадзеных аб'яднання былых сілавікоў, да асноўных арандатараў плошчаў ПСК адносяцца:
- «Спорт Груп»,
- «АТВ-ТЭХ»,
- «Першая ўзорная тыпаграфія».
«Мы валодаем звесткамі аб сумах арэндных плацяжоў, выплачаных [дзвюма апошнімі арганізацыямі] на адрас ПСК у студзені 2022 года. Дык вось, «Першая ўзорная тыпаграфія» заплаціла 25 тысяч рублёў, а «АТВ-ТЭХ» — больш за 82 тысячы. У выніку звыш ста тысяч рублёў штомесяц толькі з двух фірм», — агучвае Уладзімір Жыгар дадзеныя за 2022 год.
Пры гэтым, што цікава, адзначае ён, заснавальнік гэтых арганізацый — Прэзідэнцкі спартыўны клуб.
«Значыць яны пераклалі грошы з адной кішэні — сваёй, у іншую — таксама сваю, тым самым, павялічыўшы на паперы выдаткі ўказаных двух фірм і знізіўшы падатковую базу, — тлумачыць прадстаўнік Belpol. — А з грошай, якія паступілі на рахункі ПСК у выглядзе прыбыткаў ад арэнды, яны наогул ні капейкі падаткаў не заплацілі, паколькі, як мы ведаем, ПСК рашэннем Лукашэнкі ад гэтага вызвалены».
Другі радок у спісе заработку Прэзідэнцкага спартыўнага клуба — дывідэнды, якія ён атрымлівае ад некалькіх створаных ім камерцыйных арганізацый і не плаціць з гэтага падаткі, расказваюць расследавальнікі.
Што гэта за фірмы?
Адна з іх — ужо ўзгаданая «Першая ўзорная тыпаграфія». Са спасылкай на дадзеныя Адзінага дзяржрэестра, экс-сілавікі паведамляюць, што з 2013 года яе адзіным уласнікам, заснавальнікам і бенефіцыярам з'яўляецца ПСК. У асноўным прадпрыемства займаецца вытворчасцю этыкетак і скрынь. Сярод іх кліентаў — «Камунарка», «Спартак», «Слодыч» і іншыя.
«Кожны рубель прыбытку, атрыманы ў выглядзе дывідэндаў, будзе выведзены на рахункі спартыўнага клуба. Адпаведна, падаткаў з гэтага прыбытку не будзе выплачана. Аніводнай капейкі, — падкрэслівае Уладзімір Жыгар. — Гэта карупцыя ў чыстым яе выглядзе».
Прадстаўнік Belpol кажа, што прыкладна па такой жа схеме працуюць і іншыя бізнэсы, якія заснаваў ПСК. У арганізацыі былых сілавікоў іх пералічылі яшчэ пяць.
Трэці пункт у графе даходаў ПСК, які выдзяляе Belpol, — спонсарская дапамога. У якасці аднаго з прыкладаў такой дабрачыннасці арганізацыя былых сілавікоў называе групу кампаній «ТАПАС».
На што трацяць грошы з рахункаў ПСК?
Дзмітрый Лукашэнка на ўручэнні пасведчанняў перспектыўным спартоўцам і трэнэрам, Мінск, 2019 год. Фота: БелТА
«ПСК робіць выгляд, што грошы выдаткоўваюцца на статутныя мэты. Існуе стыпендыяльная праграма падтрымкі таленавітай моладзі, адкрыта некалькі спартыўных пляцовак. Але ўсё гэта толькі фікцыя для замыльвання вачэй, — лічаць у арганізацыі былых сілавікоў. — Сумы, выдзеленыя на падтрымку моладзі, проста смехатворныя».
Для прыкладу Belpol прыводзіць дамову давання беззваротнай, спонсарскай дапамогі ад 15 лютага 2021-га. У дакуменце паказана, што клуб выдзеліў 900 рублёў аддзелу па адукацыі адміністрацыі Ленінскага раёна Магілёва. Гэтыя грошы прызначаліся для падрыхтоўкі да спартыўных мерапрыемстваў дзвюх дзяўчат-падлеткаў, якія паказалі высокія вынікі на рэспубліканскіх спаборніцтвах па біятлоне.
Для параўнання, дарэчы, экс-сілавікі паказалі дакумент пра спонсарскую дапамогу ПСК у адрас «Белтэлерадыёкампаніі». У лютым 2021 года яна склала 40 тысяч рублёў, а ў 2022-м — 55 тысяч.
«Вядома ж, [прадстаўнікі клуба] не раскажуць пра набыццё пісьмовага набору за 300 тысяч расійскіх рублёў (на момант заключэння дамовы — 9 лютага 2023-га, гэта каля 4 тысяч долараў па курсе Банка РФ. — Прым. рэд.) <…>, — адзначае Уладзімір Жыгар, пералічваючы яшчэ шэраг прадметаў. — Тое ж самае ніхто не раскажа вам пра тое, што ў 2022 годзе [ПСК] набыў за 182,9 тысячы еўра прэміяльны аўтамабіль Mercedes-Benz V300D <…>. Мы ўжо маўчым пра паездкі ў ААЭ і адпачынак у прэміяльных гатэлях».
«Пры гэтым Прэзідэнцкі спартыўны клуб пазіцыянуецца як выключна спартыўная структура, якая створана для падтрымання спорту на тэрыторыі Беларусі, — падсумоўвае прадстаўнік Belpol. — І з'яўляецца некамерцыйнай».